آزمایش ferritin + تفسیر
آزمایش فریتین برای بررسی میزان آهن بدن انجام می شود. فریتین یک پروتئین خون می باشد که حاوی آهن است، و هدف از بررسی فاکتور فریتین در آزمایش خون کمک به پزشک برای پی بردن به میزان ذخیره آهن بدن شما می باشد. اگر آزمایش فریتین نشان دهد که سطح فریتین خون شما کمتر از حد نرمال می باشد به این معنا است که ذخیره آهن بدن کم است و دچار کمبود آهن می باشید. در نتیجه کمبود آهن کم خونی ایجاد می شود. افزایش بیش از حد آهن می تواند سلامت کبد و کلیه را تهدید کند. هنگامی که با علائمی مانند خستگی مفرط ، ضعف بدنی و تپش قلب به پزشک مراجعه می کنید یکی از فاکتورهایی که در آزمایش خون بررسی می شود فریتین می باشد که با تشخیص ذخایر آهن بدن درمان فوری برای شما آغاز می شود. ما در این مقاله قصد داریم به بررسی آزمایش فریتین پرداخته و اطلاعات جامعی در رابطه با آن ارائه دهیم.
Ferritin در آزمایش خون چیست؟
بسیاری تصور می کنند فریتین نشان دهنده آهن در خون می باشد این در حالی است که فریتین یک پروتئین بوده که آهن را در خود ذخیره می کند و هر جا که نیاز باشد آن را آزاد می کند. درصد کمی از فریتین در جریان خون قرار دارد و بیشترین حجم آن در سلول های بدن ذخیره شده اند. بیشترین تراکم فریتین را می توان در سلول های کبدی( هپاتوسیت ها) و سلول های سیستم ایمنی (رتیکلوسیت ها) می باشد. در آزمایش فریتین میزان غلظت و تراکم این پروتئین در خون بررسی می شود. این پروتیین برای ساخت سلول های قرمز خونی مورد استفاده قرار می گیرد. هر زمانی که بدن نیاز به سلول های قرمز داشته باشد فریتین بیشتری در جریان خون آزاد می شود. ناگفته نماند که سطح بالای فریتین می تواند باعث آسیب شود. هنگامی که بدن در سلامتی کامل قرار دارد، روده ها از جذب اضافی این ماده معدنی از مواد غذایی خودداری می کنند. در غیراینصورت بدن آهن اضافی را دفع نکرده و آن را در سایر بافت ها ذخیره می کند. کبد ، قلب و پانکراس اندام هایی می باشند که آهن اضافی در آنها تجمع می کنند. وجود مقدار زیادی آهن در بدن می تواند سبب بیماری هموکروماتوز شود.
علت تجویز آزمایش فریتین
یکی از سوالاتی که ذهن افراد را به خود درگیر کرده است، علت تجویز این آزمایش می باشد که در این خصوص باید گفت در صورتی که نشانه های کم خونی در افراد وجود داشته باشد پزشک متخصص امکان دارد برای بررسی میزان آهن ذخیره شده در بدن این آزمایش را تجویز کند. با بررسی این آزمایش می توان از افزایش و کاهش میزان آهن بدن آگاه شده و از آسیبب به اندام ها و بروز مشکلات دیگر به موقع جلوگیری شود.
⚡ در واقع کاهش یا افزایش میزان فریتین می تواند مربوط به بیماری هایی نظیر بیماری های التهابی، عفونت ها، بیماری های کلیوی، کم خونی، تالاسمی، هموکروماتوز و برخی از سرطان ها و … می باشد و با بررسی این آزمایش می توان این بیماری ها را تشخیص داد.
عوامل تاثیرگذار در آزمایش فریتین
باید به این نکته اشاره کرد که عواملی هستند که بر روی سطح فریتین خون در هنگام آزمایش تاثیر خواهند گذاشت بنابراین قبل از آزمایش باید یک سری موارد رعایت شوند. عواملی که بر روی آزمایش فریتین تاثیرگذار هستند عبارتند از:
✅ تعداد دفعاتی که در طول سال افراد خون اهدا کرده اند.
✅مصرف و استعمال سیگار و دخانیات
✅ انجام تمرینات ورزشی
✅ مصرف برخی از داروها
✅ رژیم غذایی
✅ میزان دریافت آهن
با توجه به این عوامل که در بالا ذکر شد توصیه می شود که افراد از شرایط قبل از انجام آزمایش به خوبی پیروی کنند تا نتیجه دقیقی از آزمایش خود دریافت کنند.
شرایط آزمایش ferritin
برای انجام این آزمایش نیازی به ناشتا بودن نیست و می توانید با مراجعه به بهترین آزمایشگاه غرب تهران آن را انجام دهید. البته برخی پزشکان ترجیح می دهند این آزمایش به صورت ناشتا انجام پذیرد. لازم است یک روز قبل از آزمایش از مصرف داروهایی که در آن ها آهن وجود دارد خودداری کنید. نتیجه آزمایش Ferritin با واحد نانوگرم در هر میلی‌لیتر محاسبه می‌شود. میزان رنج نرمال آن به جنسیت و سن وابسته است. در فهرست زیر مقادیر نرمال این ماده معدنی آورده شده است:
زنان بالغ: ۱۰-۱۵۰ ng/dl
مردان بالغ: ۱۲-۳۰۰ ng/dl
کودکان از ۶ ماه تا ۱۵ سال : ۷۰-۱۴۲ ng/dl
کودکان بین ۲ تا ۵ ماه: ۵۰-۲۰۰ ng/dl
کودکان کمتر از یکماه: ۲۰۰-۶۰۰ ng/dl
نوزادان: ۲۵-۲۰۰ ng/dl
اگر مقدار فریتین کم تر از حد نرمال باشد یعنی ذخیره آهن در فرد کم می باشد. این امر می تواند سبب کم خونی در افراد شود. در مقابل اگر مقدار فریتین بیش از حد نرمال باشد بیماری های کبدی ، پرکاری تیروئید یا هر گونه بیماری التهابی دیگر سلامتی فرد را تهدید می کند. در مواردی پیش می آید که عدد فریتین بسیار بالا بوده و این مورد می تواند در برخی سرطان ها صدق کند.
علت بالا بودن Ferritin در آزمایش خون چیست؟
بالا بودن فریتین می تواند نشانگر نقص یا اختلالی در عملکرد بدن باشد. همانگونه که پیشتر به آن اشاره شد بیماری ژنتیکی به نام هموکروماتوز بیش از حد آهن را جذب بدن کرده و سلول های روده را تحت تاثیر قرار می دهد. برخی از دیگر بیماری هایی که می توانند سبب بالابودن فریتین در آزمایش خون شوند به شرح زیر هستند:
- بیماری دیابت نوع دو
- لوسمی
- هایپرتیروئیدیسم
- لنفوم هاچکین
- انتقال خون مکرر
- بیماریهای کبدی
- هپاتیت C
- سندرم پای بی‌قرار
- مسمومیت آهن
- همولیتیک
- بیماری التهابی(مانند رماتیسم مفصلی)
- سرطان‌های پیشرفته ( مانند سرطان تخمدان پیشرفته)
- بیماریهای کلاژن عروقی(مانند لوپوس)
فریتین یکی از پروتئین های فاز حاد به حساب می آید و با بروز بیماری های التهابی مقدار آن به سرعت بالا می رود. به همین دلیل مقدار این فاکتور در بیماران کبدی و یا مبتلا به سرطان به شدت بالا می باشد.
در افراد مبتلا به چاقی مفرط نیز این فاکتور می تواند بالا رود و سبب بروز بیماری های کبدی شود. اگر مقدار فریتین در آزمایش خون شما بالا باشد پزشکتان برای روشن شدن علت این عارضه ممکن است آزمایشات زیر را تجویز کند:
- آزمایش آهن خون
- آزمایش TIBC
- تست زینک
- آزمایش Vit B12
علائم بالا بودن Ferritin در بدن چیست؟
بالا بودن فریتین می تواند با علائم زیر همراه باشد:
- درد در شکم
- تپش قلب و احساس درد در قفسه سینه
- ضعف در بدن
- درد مفصل
- خستگی زیاد
علت پایین بودن Ferritin در آزمایش خون چیست؟
همانطور که خاطر نشان شد پایین بودن این فاکتور در آزمایش خون می تواند یکی از نشانه های کمبود آهن در بدن باشد. کم خونی یا آنمی نیز می تواند سبب پایین بودن این فاکتور در خون شود. سایر دلایل پایین بودن فریتین خون به شرح زیر می باشد:
- خونریزی‌های بیش‌ازحد قاعدگی
- مشکلات گوارشی که در آن جذب آهن کم می‌شود.
- خونریزی داخلی
- کمبود آهن ( علت آن می تواند نوع رژیم غذایی باشد)
علائم پایین بودن Ferritin خون چیست؟
برخی از علائمی که در اثر پایین بودن فریتین خون ایجاد می شوند به شرح زیر می باشند:
- خستگی مفرط و ضعف بی دلیل
- سرگیجه های گاه گاه
- گیجی و عدم تمرکز
- سردرد
- شنیدن صدای زنگ در گوش
- اختلال تنفسی بدون داشتن بیماری
- درد پا
- زودرنجی و کج خلقی
کنترل سطح فریتین بدن
در صورتی که میزان فریتین خون در آزمایش بالا باشد باید آن را کنترل کرد تا مشکلات جدی را برای افراد ایجاد نکند، کنترل سطح Ferritin با مواردی از قبیل مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک متخصص و همینطور تغییر دادن سبک زندگی امکانپذیر می باشد.
یکی از عواملی که بر روی کاهش سطح فریتین تاثیر دارد انجام فعالیت های ورزشی و جسمانی و همینطور کاهش وزن می باشد، طی تحقیقات انجام شده هرچه BMI کمتر باشد میزان فریتین نیز کاهش پیدا خواهد کرد.
در خصوص کم بودن سطح فریتین از مقدار نرمال خود نیز باید گفت که باید با مصرف داروها و همینطور مصرف مواد غذایی حاوی آهن سطح فریتین را کنترل کرد.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی آزمایش Ferritin و علت انجام آن پرداختیم، و به این نتیجه رسیدیم که این آزمایش برای بررسی میزان آهن موجود در بدن انجام می شود و در صورت کاهش یا افزایش میزان آن در بدن باید برای کنترل آن اقداماتی را انجام داد و بدین منظور باید به توصیه های پزشک خود عمل کرد.
برای انجام این آزمایش و دریافت نتیجه دقیق از آن به بهترین آزمایشگاه در تهران مراجعه نمایید.
سلام من پدرم۴۸سالشه و فریتین خونش۸هستش آندوسکوپی انجام دادیم و خدا رو شکر مشکلی نبود پدر بنده از نظر تغذیه ضعیف هستش یعنی به شدت کم اشتهاست ممکن ربطی به اون داشته باشه یا باید بره دکتر خون؟
سلام بله میتونه مربوط به تغذیه ضعیف باشه و کم بودن فریتین خیلی مهمه چون نشان دهنده ذخیره آهن بدنه ، چنین افرادی لازمه که حتما با نظر پزشک قرص آهن مصرف کنند که کمبود آهن خون و نیز ذخیره آهنشون جبران بشه
سلام ۲۸ ساله هستم و فریتین ۲۶۰ بود تو آزمایش دکترم گفت خیلی زیاده ولی داروی خاصی نداد نرمالش در زنان تا ۱۲۰ بود در آزمایش.چیز خطرناکیه؟
ریزش مو کبودی و سیاه بودن پوست بدنم ضعف گرسنگی زیاد انحراف چشم چپ و عصبی شدن(مشکلاتی که الان دارم و بخاطرش آزمایش دادم)
سلام بالا بودن فریتین میتونه نشان دهنده بالا بودن ذخیره آهن در بدن باشه که نتیجتا میتونه منجر به رسوب آهن در بافتها بشه ، لذا توصیه میشه که با فوق تخصص خون مشورت کنید