عفونت های قارچی و تشخیص آن
عفونت های قارچی در بیشتر نقاط جهان رایج است. در انسان، عفونت های قارچی هنگامی اتفاق می افتد که یک قارچ مهاجم، ناحیه ای از بدن را تحت شعاع قرار دهد و سیستم ایمنی بدن برای مقابله با این قارچ ضعیف باشد. قارچ ها می توانند در هوا، خاک، آب و گیاهان زندگی کنند. برخی از قارچ ها نیز وجود دارند که به طور طبیعی در بدن انسان زندگی می کنند. مانند بسیاری از میکروب ها، قارچ های مفید و مضر نیز وجود دارد. هنگامی که قارچ های مضر به بدن حمله می کنند، از بین بردن آنها کمی دشوار است، زیرا می توانند در محیط بدن زنده بمانند و فرد دیگری آلوده کنند. در این مقاله، به این موضوع می پردازیم که چه کسی بیشتر در معرض ابتلا به عفونت قارچی قرار دارد و علائم و گزینه های تشخیصی برای برخی از انواع متداول قارچ ها چیست.
علت بروز عفونت های قارچی
عفونت های قارچی به وجود آمدند به دلایل مختلفی میتواند بازگردد. در زیر توضیحاتی درباره علل بروز عفونتهای قارچی آمده است:
قارچهای محیطی
برخی از قارچها در محیط زندگی ما وجود دارند و در شرایط مناسب میتوانند به عنوان عوامل عفونتی عمل کنند. این قارچها معمولاً در مناطق مرطوب و گرم مانند حمامها، استخرها، سوناها و محیطهای عمومی پراکنده هستند.
ضعف سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی ضعیف میتواند باعث افزایش آسیبپذیری بدن در برابر عفونت های قارچی شود. افرادی که سیستم ایمنی آنها ضعیف است، مانند افراد مبتلا به ایدز، سرطان، دیابت، عوامل استرس طولانی مدت و مصرف طولانی مدت آنتیبیوتیکها، در خطر بیشتری قرار دارند.
مدت زمان طولانی استفاده از آنتیبیوتیکها
مصرف طولانی مدت آنتیبیوتیکها میتواند باعث اختلال در تعادل قارچها در بدن شود. آنتیبیوتیکها قادرند به جز قارچهای بدنی، قارچهای مفید را نیز از بین ببرند و فرصت رشد قارچهای مضر را فراهم کنند.
رطوبت و تعرق بیش از حد
رطوبت و تعرق بیش از حد در برخی مناطق بدن میتواند محیط مناسبی برای رشد قارچها فراهم کند. این موارد شامل استفاده از لباسهای تنگ و نفوذ ناپذیر، استفاده از کفشهای ناهموار و بسته، عرق زیاد در هنگام ورزش یا در شرایط آب و هوای گرم است.
تماس مستقیم با قارچ
برخی از عفونت های قارچی به صورت مستقیم از طریق تماس با قارچها منتقل میشوند. این میتواند از طریق تماس با حیوانات، خاک، شیءهای آلوده یا اشتراک وسایل شخصی مثل حولهها و لباسها رخ دهد.
مهم است بدانید که هر عفونت قارچی ممکن است علت خاص خود را داشته باشد، و در صورت بررسی و مشاوره با پزشک متخصص درمان درد یا پوست، علت دقیق بروز عفونت قارچی در هر فرد ممکن است تشخیص داده شود.
علائم عفونت های قارچی
تغییر رنگ و حالت پوست، قرمزی و خارش علائم شایع بسیاری از عفونت های قارچی است. علائم عفونت قارچی به نوع آن بستگی دارد، اما علائم رایج موارد زیر را شامل می شود:
تغییرات در ظاهر و رنگ پوست از جمله قرمزی پوست و احتمالاً ترک خوردگی یا پوسته پوسته شدن پوست و خارش در پوست است.
انواع عفونت های قارچی
برای آن که بتوان انواع عفونت های قارچی را تشخیص داد، بعد از معاینات اولیه، متخصص برای تشخیص هر چه بهتر، بیمار را به آزمایشگاه ارجاع می دهند.
در ادامه به انواع قارچ های عفونی اشاره خواهد شد:
Tinea pedis
Tinea pedis یا پای ورزشکاران یک عفونت قارچی شایع است که پا را تحت تأثیر قرار می دهد. پای ورزشکار معمولاً با ورزش و ورزشکاران در ارتباط است زیرا این قارچ در محیط های گرم و مرطوب مانند جوراب و کفش، تجهیزات ورزشی و محیط های بسته کاملاً رشد می کند. در واقع، هر کسی ممکن است تحت تأثیر Tinea pedis قرار بگیرد. این بیماری در آب و هوای گرم و ماه های تابستان رایج است، جایی که می تواند به سرعت تکثیر شود. این چنین محیط هاست که در روند رشد این بیماری های مفید است.
علائم Tinea pedis
پای ورزشکار یک عفونت شایع است که قارچ در محیط های گرم و مرطوب رشد می کند. علائم پای ورزشکار ممکن است در هر فرد متفاوت باشد. علائم شایع و متداول شامل موارد زیر است:
- قرمزی یا تاول در ناحیه آسیب دیده (بیشتر در بین انگشتان دیده می شود.)
- ممکن است پوست آلوده نرم شود، یا لایه های پوست شروع به تجزیه شدن، کنند.
- پوسته پوسته شدن یا ترک خوردن پوست
- خارش، سوزش یا احساس سوزش در ناحیه آلوده (پاها و مخصوصا انگشتان)
درمان و پیشگیری Tinea pedis
نشانه های فوق حتما به دلیل Tinea pedis نیست و ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. پزشکان معمولا برای تشخیص هر چه بهتر بیماری و عفونت های قارچی، فرد را به آزمایشگاه ارجاع می دهند تا علت بروز بیماری مشخص شود. چند نوع قارچ مختلف ممکن است باعث بروز بیماری پای ورزشکار و یا همان Tinea pedis شوند، که بعد از تشخیص نوع قارچ ها، درمان های مختلفی برای هر فرد در نظر گرفته می شود.
عفونت قارچی واژن
عفونت های قارچی واژینال یک نوع متداول از مخمر عفونت زا در زنان است که معمولاً در اثر کاندیدا آلبیکنس (Candida albicans) ایجاد می شود. رشد بیش از حد این نوع از قارچ ها تعادل طبیعی باکتریها و مخمرها در واژن را مختل می کند. این برهم خوردگی یا عدم تعادل باکتریها می تواند ناشی از آنتی بیوتیک ها، استرس و عدم تعادل هورمون ها یا عادات غذایی بد باشد. عفونت های Candida albicans همچنین می توانند باعث عفونت قارچ ناخن پا و بثورات پوشک شوند.
علائم عفونت قارچی واژن
علائم عفونت قارچی شامل موارد زیر است:
- خارش و تورم در اطراف واژن
- احساس سوزش یا درد هنگام ادرار یا مقاربت
- قرمزی و درد در واژن و اطراف آن
ترشحات واژینال غیرمعمول، مانند توده های خاکستری که مانند لخته خون باشد و یا ترشحات بسیار آبکی داشته باشد. ممکن است در بعضی موارد بثورات به مرور زمان ایجاد شود. عفونت های قارچی باید به سرعت درمان شوند، زیرا در صورت عدم درمان علائم ممکن است شدید شوند.
درمان و پیشگیری عفونت قارچی واژن
علائم شایع عفونت قارچی تشخیص آنها را آسان می کند. پزشکان ممکن است درباره سابقه پزشکی و درمانی فرد، مانند هرگونه عفونت قبلی از قارچ یا عفونت های مقاربتی (STI) سوال کنند. آنها همچنین ممکن است بپرسند که آیا فرد اخیرا آنتی بیوتیک مصرف کرده است یا خیر. پزشک متخصص دیواره واژن و دهانه رحم را مورد معاینه قرار می دهد. در صورت لزوم سلول ها و مخاط واژن برای تشخیص بهتر به آزمایشگاه ارسال می شود و یا فرد را به آزمایشگاه تخصصی ارجاع می دهند.
Tineacruris
Tineacruris یک درماتوفیت و نوعی عفونت قارچی است که این عارضه بیشتر در ران، باسن و ران های داخلی دیده می شود. Tineacruris ممکن است در تابستان یا در مناطق گرم و مرطوب شایع تر باشد. این نوع از عفونت قارچی نسبتاً مسری است و اغلب از طریق تماس مستقیم با فرد یا شیء آلوده به قارچ منتشر می شود.
علائم Tineacruris
Tineacruris می تواند بر روی ناحیه تناسلی در آقایان و همچنین زنان نیز تأثیر بگذارد.
این نوع عفونت قارچی روی بدن به عنوان خارش و بثورات قرمز ظاهر می شود که اغلب دارای شکل دایره ای است. علائم شامل:
- قرمزی در کشاله ران ، باسن یا ران ها
- عفونت، تحریک، خارش یا سوزش در ناحیه آلوده
- بثورات قرمز با شکل دایره ای و برجسته
- ترک خوردگی، پوسته پوسته شدن یا خشک شدن پوست در منطقه آلوده
درمان و پیشگیری Tineacruris
Tinea cruris ظاهری خاص دارد و معمولاً بر اساس ظاهر آن قابل شناسایی است. در صورت عدم اطمینان پزشکان، ممکن است یک نمونه پوست برای معاینه و تأیید تشخیص خود انجام دهند. برای تشیخص بهتر، متخصص فرد را به بهترین آزمایشگاه ارجاع می دهد تا نمونه برداری های لازم از پوست انجام شود تا درمان های صحیح تجویز شود.
کچلی قارچی یا ringworm
Tinea corporis یا ringworm یک عفونت پوستی است که در اثر قارچ هایی که بر روی بافت های مرده مانند پوست ، مو و ناخن ها زندگی می کنند، ایجاد می شود. Ringworm قارچی است که باعث Tinea cruris و پای ورزشکار می شود. با این حال اگر در بخش های مختلف بدن دیده شود، به آن کچلی قارچی می گویند.
علائم کچلی قارچی
ringworm معمولاً به راحتی به دلیل داشتن شکل و فرم بر روی پوست قابل تشخیص است. ringworm یک لکه قرمز است که ممکن است دارای خارش یا پوسته پوسته شدن در پوست باشد. غالباً به مرور زمان این لکه پوستی افزایش یافته و به شکل حلقه تبدیل می شود. حتی ممکن است در چندین حلقه پخش شود.
قسمت بیرونی یا ظاهری این حلقه قرمز است و ممکن است به صورت برجسته یا برآمدگی ظاهر شود، در حالی که قسمت داخلی حلقه روشن یا پوسته پوسته باشد.
ringworm بسیار مسری است و می تواند از طریق تماس پوست به پوست یا تماس با حیوانات خانگی مانند سگ ها منتقل شود. این قارچ ممکن است روی اشیاء مانند حوله، لباس و برس نیز زنده بماند.
قارچ حلقوی همچنین خاک و گل را آلوده می کند، بنابراین افرادی که در خاک آلوده بازی می کنند و یا کار می کنند ممکن است از ringworm نیز بگیرند.
درمان و پیشگیری
ممکن است سایر شرایط پوستی مانند کرم حلقه ای به نظر برسد، بنابراین پزشکان معمولاً می خواهند از یک نمونه پوست برای تشخیص قارچ استفاده کنند. که برای انجام این نمونه برداری و رسیدن به نتیجه بهتر، به آزمایشگاه تشخیصی ارجاع داده می شود.
پزشکان پس از تأیید تشخیص، بسته به میزان شدت علائم، درمان مورد نظر را توصیه می کنند.
آزمایش های تشخیص عفونت های قارچی
برای تشخیص عفونت های قارچی، معمولاً از آزمایشات مختلف استفاده میشود. در زیر، چند آزمایش معمول برای تشخیص عفونتهای قارچی آورده شده است:
آزمایش کشت
در این آزمایش، نمونهای از بافت یا ترشحات آلوده به قارچ، مانند پوست، مو، ناخن یا ترشحات مخاطی، برداشت میشود و در محیط کشت مناسب قرار میگیرد. سپس، نمونه بررسی میشود تا قارچها قابل مشاهده و شناسایی شوند.
آزمایش اسکریپت
در این آزمایش، با استفاده از ابزاری که شبیه یک خردهنوک است، نمونهای از بافت آلوده به قارچ برداشت میشود. سپس، این نمونه زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار میگیرد تا قارچها را شناسایی کند.
آزمایش PCR
PCR یک روش مولکولی است که برای تشخیص و شناسایی DNA قارچها استفاده میشود. در این آزمایش، نمونهای از بافت یا ترشحات آلوده برای استخراج DNA قارچها استفاده میشود. سپس، با استفاده از تکنیک PCR، حضور DNA قارچ در نمونه تشخیص داده میشود.
آزمایش آنتیبادی
در برخی موارد، برای تشخیص عفونتهای قارچی، آزمایش آنتیبادی مورد استفاده قرار میگیرد. در این آزمایش، خون بیمار بررسی میشود تا آنتیبادیهای مربوط به قارچهای خاصی که در بدن وجود دارد، شناسایی شود.
هر آزمایشی که برای تشخیص عفونت قارچی استفاده میشود، بسته به نوع عفونت و محل آلودگی ممکن است متفاوت باشد. پزشک متخصص درمان درد یا پوست میتواند آزمایش مناسب را برای تشخیص و درمان عفونت قارچی مشخص کند.
عوامل خطر عفونت های فارچی
عفونت های قارچی در انسان شایع است و معمولاً اگر سریع و صحیح درمان شود، بسیار جدی نیست. هرکسی که دارای سیستم ایمنی ضعیف باشد و همچنین فردی که آنتی بیوتیک مصرف می کند، احتمال ابتلا به عفونت قارچی را دارد. درمان سرطان و دیابت ممکن است فرد را مستعد ابتلا به عفونت های قارچی کند.
سوالات متداول عفونت های قارچی
بله، برخی از عفونتهای قارچی میتوانند از طریق تماس با حیوانات آلوده به قارچ منتقل شوند.
بله، در برخی موارد به خصوص در صورت وجود ضعف سیستم ایمنی، عفونت قارچی میتواند به عفونت باکتریایی یا ویروسی تبدیل شود.
در نهایت…
عفونت های قارچی عبارتند از عفونتهایی که توسط قارچها ایجاد میشوند. این عفونتها میتوانند پوست، ناخنها، موها، دهان و مناطق دیگر را تحت تأثیر قرار دهند. علائم آن شامل خارش، سوزش و ترشحات غیرطبیعی است. بیشتر موارد قابل درمان هستند و استفاده از آنتیقارچها و کرمها معمولاً مؤثر است. در صورت بروز علائم، بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید.