سندروم متابولیک و بیماری های مرتبط با آن
سندروم متابولیک یکی از اختلالاتی بوده که امروزه بسیاری افراد را درگیر کرده است. این سندروم با اختلالی در سوخت و ساز بدن به دلایل مختلفی ایجاد می شود. سندروم متابولیک می تواند طیف وسیعی از بیماری ها از جمله دیابت نوع دو ، بیماری های قلبی ، سکته قلبی ، چاقی شکمی و… را تشکیل دهد. در زمان های گذشته سندروم متابولیک به شکلی که امروزه شاهد آن هستیم وجود نداشت. به نظر می رسد زندگی ماشینی ، عدم تحرک و مصرف غذاهای فرآوری بیش از هر چیز در شکل گیری این سندروم نقش داشته است. این بیماری بسیار شایع شده و کسب اطلاعات در این زمینه واجب است. به همین جهت در این مقاله قصد داریم به شرح سندروم متابولیک و بیماری های وابسته به آن بپردازیم. اگر شما هم به کسب اطلاعات در این زمینه علاقه مند هستید تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
اختلال متابولیک چیست؟
متابولیسم در واقع مجموعه ای پیچیده از واکنش های شیمیایی به حساب می آید که بدن برای حفظ حیات و تولید انرژی به انجام این واکنش ها نیاز دارد. آنزیم های مختلفی که در بدن ما وجود دارند سبب تجزیه مواد غذایی و استفاده از آن ها به عنوان منبع انرژی می باشند. حتی در صورتی که بدن به آن ها نیاز نداشته باشد آن ها را ذخیره می کنند.
این فرآیند شیمیایی به اصطلاح سوخت و ساز بدن نام گرفته است. به این گونه که موادی که دریافت شده سوخت می شود و برای استفاده به عنوان منابع انرژی ساخته می شود. اگر این فرآیند شیمیایی به دلیل کمبود هورمون یا آنزیم ها به درستی کار نکند در واقع اختلال متابولیک یا هم اختلال در روند سوخت و ساز بدن به وجود می آید. بنابراین اختلال متابولیک شرایطی بوده که در آن روند تولید و تجزیه مواد شیمیایی در بدن با اختلال مواجه شده است.
بیماری سندرم متابولیک چیست؟
سندروم متابولیک مجموعه ای از شرایطی است که سبب بروز بیماری های قلبی و دیابت می شود. این شرایط می تواند شامل موارد زیر باشد:
- چربی اضافی دور شکم
- افزایش فشار خون
- افزایش قند خون
- سطح بالای کلسترول
- سطح غیرطبیعی تری گلیسیرید
البته به خاطر داشته باشید که اگر هر یک از این موارد در شما بالا بوده یا غیرطبیعی می باشد به این معنا نیست که شما دچار بیماری سندروم متابولیک هستید. سندروم متابولیک فرد را برای بیماری های جدی تر به عنوان مثال دیابت آماده می کند. ناگفته نماند اصلاح سبک زندگی تاثیر مستقیم بر بهبود بیماری های سندروم متابولیک دارد.
علت بیماری سندروم متابولیک
به طور قطعی می توان گفت متابولیسم فرآیند بسیار پیچیده ای در بدن بوده که بسیاری از بافت ها و اندام های بدن را درگیر می کند. بنابراین کوچکترین اختلالی در طی این فرآیند می تواند سبب ایجاد اختلال متابولیک شود. برخی از مواردی که می تواند سبب اختلال در متابولیسم بدن شوند به شرح زیر می باشند:
نکته قابل ذکر اینجاست که هنوز علت دقیق و مشخص ایجاد اختلالات متابولیک مشخص نیست. به این منظور که همیشه نمی توان به طور قطعی گفت که این مسئله سبب ایجاد بیماری های متابولیک می شود. به عنوان مثال دیابت نوع ۱ حاصل حمله سیستم دفاعی بدن به سلول های پانکراس می باشد.
عوامل خطر در سندروم متابولیک
برخی ریسک فاکتورها وجود دارند که خطر ابتلا به سندروم متابولیک را افزایش می دهند. این عوامل خطر را می توان به شرح زیر بیان کرد:
- بالا رفتن سن
- قومیت و نژاد
- چاقی و اضافه وزن ( به خصوص چاقی شکمی)
- دیابت
- کبدچرب
- سندروم تخمدان پلی کیستیک
- آپنه خواب
علائم سندروم متابولیک
اختلالات متابولیک می توانند از جنبه های مختلف، بدن را درگیر کنند. با این حال رایج ترین علائم سندروم متابولیک به شرح زیر می باشد:
- خستگی
- ضعف عضلانی
- افزایش یا کاهش وزن بی دلیل
- تغییر در رنگ پوست
- دل درد
- حالت تهوع و استفراغ
- کاهش اشتها
- اختلالات رشد در کودکان
سندروم متابولیک و چاقی شکمی
همانگونه که در بخش پیشین به آن اشاره شد سندروم متابولیک خود دلیلی بر چاقی شکمی می باشد. پس اگر دچار چاقی شکمی هستید لازم است هر چه سریعتر سبک زندگی خود را تغییر داده و وزن خود را کم کنید.
تشخیص سندروم متابولیک
تشخیص سندروم متابولیک با انجام آزمایش CMP صورت می گیرد. شما می توانید به مراجعه به بهترین آزمایشگاه غرب تهران خدمات مربوط به این آزمایش را دریافت کنید. این آزمایش ها عبارتند از :
- آزمایش تری گلیسیرید
- تست کلسترول
- آزمایش قند خون
هم چنین اگر دور کمر در آقایان بیش از 100 و در بانوان بیش از 90 باشد یک عامل خطر برای سندروم متابولیک شناخته می شود.
درمان سندروم متابولیک
درمان سندروم متابولیک با اصلاح سبک زندگی میسر می باشد. اصلاح سبک زندگی برابر است با حذف مواد فرآوری شده ، خواب به موقع و ورزش و تحرک.
