علائم بالا بودن سطح کورتیزول در بدن چیست؟

حتما شما هم واژه کورتیزول را شنیده اید و از معایب بالا بودن این هورمون خبر دارید. هورمون کورتیزول نوعی هورمون بوده که نقش مهمی در مواجه با استرس در بدن دارد. اما کورتیزول فراتر از این ها بوده و در غده فوق کلیه ساخته می شود. بیشتر سلول های بدن گیرنده های کورتیزول را دارند به همین جهت است که میزان این هورمون در بدن بسیار مهم است. چرا که کاهش یا افزایش این هورمون می تواند شرایط بدن را تحت تاثیر قرار دهد. در صورتی که میزان این هورمون در بدن بالا باشد ، تاثیرات منفی بسیاری بر روی بدن می گذارد. پس تا این قسمت از مقاله با نقش این هورمون  در بدن آشنا شدیم و دانستیم که این هورمون بسیار مهم است. اگر می خواهید با نقش این هورمون در بدن آشنایی داشته باشید تا انتهای این مقاله با همراه باشید.

نقش هورمون کورتیزول در بدن

همانگونه که در بخش پیشین به آن اشاره شد این هورمون از غدد فوق کلیه ترشح می شوند و به عنوان هورمون استرس شناخته می شود. کورتیزول در عملکردهای مهم بدن از جمله موارد زیر نقش دارد:

• تنظیم قند خون
• کاهش التهاب بدن
• تنظیم متابولیسم بدن
• فرمول سازی حافظه

در صورتی که میزان این هورمون در بدن بالا باشد می تواند تمامی عملکردهای نام برده شده را تحت شعاع قرار دهد و بالا بودن این هورمون با نام سندروم کوشینگ شناخته می شود.

علت بروز سندروم کوشینگ

بالا بودن سندروم کوشینگ می تواند به دلیل موارد زیر باشد:

استرس مزمن

کورتیزول را با عنوان هورمون استرس می شناسیم. ادر شرایط استرس، غده هیپوفیز در مغز سیگنال می‌دهد تا غده زادگاه بیشترین مقدار کورتیزول را ترشح کند.

مشکلات غده فوق کلیه

اختلالات غده آدرنال می تواند سبب بالارفتن این هورمون شود.

مصرف داروهای استروئیدی

مصرف برخی از داروهای استروئیدی می تواند سبب بالارفتن هورمون کورتیزول شود.

از دیگر دلایل بالا رفتن سطح هورمون در بدن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مصرف مشروبات الکلی و مصرف بیش از حد دخانیات به دلیل افزایش سطح کورتیزول
• افسردگی در موارد شدید

علائم بالا بودن میزان هورمون کورتیزول در بدن

بالا بودن سطح کورتیزول در بدن می تواند نشانه های زیر را به همراه داشته باشد:

نوسانات خلقی

اگر مدام افسرده و غمگین هستید یا احساس خستگی دائمی دارید و یا احساس غم و تشویش می کنید ممکن است علائم غلبه کورتیزول بر سروتونین و دوپامین باشد.

مشکلات گوارشی

در صورت بالا بودن سطح این هورمون ممکن است احساس سوء هاضمه و دیر هضمی غذا داشته باشید.

فشار خون بالا و بیماری های قلبی

ممکن است دلیل سطح بالای این هورمون، استرس بالا باشد. اگر سبک زندگی پر استرسی دارید باید بدانید که بیشتر در معرض بیماری های قلبی هستید.

مشکلات خواب

در هنگام صبح میزان هورمون کورتیزول بالا می رود تا بتوانید بیدار شوید و هوشیار باشید. با این وجود افرادی که در آن ها غده فوق کلیه بیش از حد این هورمون را تولید می کند صبح ها میزان این هورمون در آن ها پایین است.

بالا رفتن وزن

متاسفانه بالا بودن میزان این هورمون می تواند سطح اشتهای افراد به خوراکی های چرب و شور را افزایش دهد. افرادی که میزان کورتیزول در آن ها بالا است بیشتر از دیگر افراد ولع خوراکی های پرکالری و چرب را دارند.

دیگر علائم آن عبارتند از:

• چین و چروک و پیری پوست
• احساس درد در ناحیه کمر
• افزایش عفونت ها به دلیل کاهش سیستم ایمنی
• رویش مو در صورت زنان
•  نمایان شدن خطوط صورتی و بنفش روی بدن

اگر از علائم گفته شده در قسمت فوق تنها چند علامت هم تجربه می کنید می تواند نشان دهنده سطح بالایاین هورمون باشد. بهتر است سبک زندگی خود را تغییر داده تا سطح این هورمون را در بدنتان به حالت طبیعی برگردانید.

نحوه انجام آزمایش کورتیزول

آزمایش کورتیزول (Cortisol Test) یک آزمایش خون است که سطح هورمون کورتیزول را در بدن اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش معمولاً برای تشخیص بیماری‌های مرتبط با سطح کورتیزول غیرطبیعی در بدن، مانند بیماری کوشینگ یا آدیسون، استفاده می‌شود.

برخی از جوانب مهم این آزمایش عبارتند از:

نمونه‌برداری

در این آزمایش، یک نمونه خون از شما گرفته می‌شود. نمونه خون معمولاً از رگ دست یا آرنج گرفته می‌شود. پرستار یا فرد مسئول آزمایشگاه نمونه خون را با استفاده از سوزن و لوله‌های آزمایشگاهی جمع‌آوری می‌کند.

زمان آزمایش

زمانی که نمونه خون گرفته می‌شود معمولاً مهم است. سطح این هورمون در بدن در طول روز تغییر می‌کند و بیشترین سطح خود را صبح زود، حدود 30 تا 45 دقیقه پس از بیدار شدن، دارد. بنابراین، آزمایش کورتیزول معمولاً در صبح زود انجام می‌شود.

نیازهای قبل از آزمایش

در برخی موارد، شما ممکن است نیاز داشته باشید قبل از آزمایش، دستورات خاصی را دنبال کنید. این ممکن است شامل رژیم غذایی خاص، محدودیت در مصرف آب، قطع داروهای خاص یا محدودیت در ورزش باشد. برای انجام آزمایش بهتر است با پزشک خود در مورد دستورات قبل از آزمایش مشورت کنید.

تفسیر نتایج

بعد از انجام آزمایش، نتایج به شما ارائه می‌شود. پزشک شما می‌تواند نتایج را تفسیر کند و بررسی کند که آیا سطح کورتیزول در محدوده طبیعی قرار دارد یا خیر. اگر نتایج غیرطبیعی باشند، پزشک ممکن است برای تشخیص و درمان دقیق‌تر، آزمایش‌های تکمیلی دیگری انجام دهد.

مهم است که با پزشک خود در مورد جزئیات آزمایش و تفسیر نتایج صحبت کنید، زیرا او می‌تواند به شما در مورد جزئیات آزمایش و تفسیر نتایج توضیح دهد، و در صورت لزوم راهنمایی‌های درمانی مورد نیاز را ارائه دهد.

چگونه سطح کورتیزول بدن را کاهش دهیم؟

همانگونه که دریافتید سطح بالای این هورمون می تواند مشکلات بسیاری از پایین بودن سطح انرژی گرفته تا افزایش وزن و ولع به خوراکی های پرکربوهیدرات برایتان فراهم آورد. بنابراین لازم است سبک زندگی خود را تغییر داده و در جهت متعادل کردن این هورمون قدم بردارید. برخی از توصیه های بهترین آزمایشگاه غرب تهران در جهت بهبود میزان این هورمون به شرح زیر است:

مصرف کافئین را محدود کنید. 

طبق تحقیقات 200 میلی گرم کافئین در طی یک ساعت می تواند میزان کورتیزول خون را تا 30 درصد افزایش دهد.

تنظیم ساعت خواب

ساعت خواب خود را تنظیم کنید. شب ها قبل از 11 بخوابید و صبح ها قبل از 8 بیدار شوید.

هر روز ورزش کنید.

ورزش می تواند سطح هورمون کورتیزول را در بدن کاهش دهد. هم چنین سطح هورمون دوپامین و سروتونین را افزایش دهد. این دو هورمون می توانند سطح استرس و اضطراب را کاهش دهد.

قند خون را ثابت نگه دارید.

مصرف کربوهیدارت های ساده و انواع قندها می تواند تولید انسولین را به طور ناگهانی افزایش دهد. خوراکی هایی مصرف کنید که پروتئین بالاتر و چربی مفیدتر داشته باشد.

مکمل های کاهنده استرس استفاده کنید.

برخی مکمل های حاوی ویتامین ب و آنتی اکسیدان ها می توانند نقش مهمی در کاهش استرس داشته باشند.

مابقی روش های کاهش سطج کورتیزول عبارتند از:

• به میزان کافی آب بنوشید.
• مراقبه کرده یا موسیقی آرام گوش دهید.

سوالات متداول کورتیزول و آزمایش آن

در پایان بدانید که…

آزمایش کورتیزول یک آزمایش خونی است که سطح هورمون کورتیزول را در بدن اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش معمولاً صبح زود انجام می‌شود، زیرا در این زمان سطح بالاتری از کورتیزول در بدن وجود دارد. نتایج آزمایش کورتیزول می‌تواند در تشخیص بیماری‌های مرتبط با سطح نامتعادل کورتیزول مفید باشد. با این حال، تفسیر نتایج نیاز به مشاوره پزشکی دارد.