اهميت حضور Streptococcus گروه B در زنان باردار

پیام بهزادی، الهام بهزادی – گروه میکروب­شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرقدس

 

Streptococcus agalactiae یا Streptococcus گروه B، از عوامل مهم بیماری­زایی و مرگ و میر در نوزادان به ­شمار آمده كه عموما” به­ هنگام تولد توسط مادران خود، دچار عفونت می ­شوند. پس از پی بردن پژوهشگران به این واقعیت مهم، در برخی از كشورها به مادرانی كه از ناقلین كلنی­ های Streptococcus گروه (B GBS) بودند، پیش از زایمان خدمات پیشگیرانه ­ی دارویی ارائه گردید تا از بروز عفونت در نوزادان كاسته شود؛ كه البته موفقیت آمیز نیز بود. این پروژه، نخستین بار توسط CDC و چند مركز آموزشی، پژوهشی و درمانی در ایالات متحده­ ی آمریكا بكار گرفته شد و پس از موفقیت­های چشمگیری كه حاصل شد، بسیاری از كشورهای اروپایی نیز، آن را به كار بستند.

طی مطالعه­ ای در یكی از  كشورهای اروپایی با استفاده از سواب، 257 نمونه از واژن زنان باردار (بین هفته­ های 35 تا 37 بارداری) در گروه سنی 19 تا 46 سال گرفته شد؛ زنان مورد مطالعه، هیچ نشانه­ ای از عفونت نداشتند. نمونه­ ها با استفاده از كیت­های تجاری مانند STREPTOCOCCAL GROUPING KIT مورد بررسی قرار گرفتند و همگی محتوی باكتری­های GBS بودند. سویه ­های GBS بر اساس پلی­ ساكاریدهای كپسولی خود به 10 سروتیپ شامل Ia، Ib و II-IX تقسیم می­ شوند. در حال حاضر، بیشترین گزارشات در جهان، مربوط به سروتیپ­های Ia، Ib و II-V می­ باشد.

نتایج حاصل از بررسی مزبور نشان داد كه از 257 نمونه­ ی جدا شده، 243 مورد آن (95/5%) قابل تیپ­ بندی بوده، ولی بقیه امكان تیپ ­بندی برایشان نبود. بیشترین سویه­ ی جدا شده متعلق به سروتیپ III (84 نمونه برابر با 33%) بوده و سروتیپ­های بعدی عبارت بودند از: V (60 نمونه برابر با 23%)، Ia (51 نمونه برابر با 20%)، II (29 نمونه برابر با 11%)، Ib (12 نمونه برابر با 5%) و IV (7 نمونه برابر با 3%). مطالعه­ ی انجام شده به­ همراه دیگر بررسی­هایی كه در آن كشور اروپایی انجام گرفته، نشان می­ دهند كه مهم­ترین عضو باكتریایی فلور طبیعی واژن زنان سالم باردار را سروتیپ III از باكتری­های GBS تشكیل می­دهد. جالب است كه نتایج بررسی­ها در آن كشور اروپایی بیانگر این حقیقت است كه سروتیپ III از باكتری­های GBS سبب بروز عفونت مهاجم در نوزادان می ­گردند. در همین راستا، مطالعات انجام شده نشان می­ دهند كه سروتیپ­های III و V موجب القای آپوپتوزیز در سلول­های اپیتلیال می­ شوند كه نتیجه­ ی آن تخریب بافتی، گسترش باكتری­های GBS و ایجاد بیماری مهاجم یا عفونت دستگاه­ها خواهد بود. باكتری­های GBS همگی نسبت به پنی ­سیلین حساس بوده، ولی نسبت به تتراساكلین كاملا مقاوم هستند. به­ نظر می­رسد كه چنین مطالعاتی در هر یك از شهرهای ایران می ­تواند بسیار مهم و با ارزش باشد.

برگرفته از:

1) Cristea VC, Duta M, Neacsu G. Screening for Group B Streptococcus: A Private Laboratory experience. Roum Arch Microbiol Immunol. 2011;70:65-68.