مقاومت دارویی و پیامدهای آن

 

عوامل بیماری زا شامل :

باکتری ها : تنوع بسیار زیادی دارند که بیشتر آن ها بی ضرر هستند، ولی بعضی از آن ها توان بیماری زایی دارند و از عفونت های ساده گرفته تا بیماری های مهلک را باعث می شود. آنتی بیوتیک ها تنها در درمان عفونت های ناشی از باکترها موثر هستند.

ویروس ها: ویروس ها ذراتی هستند با یک ماده ژنتیکی و لایه پروتئینی اطراف خود که برای تقسیم خود وارد ماده ژنتیکی سلول میزبان می شود و هزاران ویروس شبیه خود را تولید می کنند. برای پیشگیری از عفونت های ویروسی واکسن ساخته می شود ولی بسیاری از آن ها غیر قابل پیشگیری هستند.

قارچ ها و انگل ها: این عوامل بیماری زا از نظر ساختاری پیچیده هستند و مانند باکتری ها در حال مقاوم شدن به داروها می باشند.

پریون ها: در واقع این عوامل عفونی پروتئین های تغییر شکل یافته ای هستند که توان بیماری زایی و انتقال از یک میزبان به میزبان دیگر را دارند. در حال حاضر درمان قطعی برای این بیماری ها وجود ندارد.

مقاومت دارویی چیست:

مقاومت ضد میکروبی به مقاومت یک میکروارگانیسم (شامل باکتری، قارچ، ویروس و انگل) در برابر داروهای ضد میکروبی، برای درمان عفونت ناشی از آن گفته می شود. زمانی که این میکروارگانیسم ها نسبت به داروهای ضد باکتری، ضد قارچ و ضد ویروس مقاوم شوند، داروهای استاندارد بی اثر می شوند، عفونت در بدن باقی می ماند و به راحتی منتقل می شود.

باید درنظر داشت که آنتی بیوتیک فقط قادر به درمان عفونت های باکتریایی است و به هیچ عنوان در برابر عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی، گلودرد و آنفلوآنزا موثر نیست.

با کشف آنتی بیوتیک، مرگ ناشی از بیماری های عفونی کاهش قابل ملاحظه ای داشته است؛ ولی با استفاده نابجای آنتی بیوتیک و مقاومت در برابر آن، این بیماری ها در حال بازگشت هستند. با توجه به افزایش مقاومت در برابر آنتی بیوتیک، جهان نیاز مبرمی به تغییر الگوی مصرف و تجویز این منبع با ارزش دارویی دارد. در صورتی که مصرف دارو با همین الگو باقی بماند، حتی تولید و توسعه داروهای جدید نیز نمی تواند مانع از افزایش مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک باشد. علاوه بر عدم استفاده خودسرانه از آنتی بیوتیک، اقداماتی برای کاهش گسترش عفونت از طریق واکسیناسیون منظم، شستن مرتب دست ها و توجه به بهداشت مواد غذایی ضروری است.

پیامد های مقاومت در برابر آنتی بیوتیک ها:

• مقاومت در برابر آنتی بیوتیک تمام افراد جهان را با هر سنی تهدید می کند.
• درمان بیماری های عفونی مانند سل و ذات الریه بر اثر افزایش مقامت نسبت به آنتی بیوتیک بسیار دشوار تراز قبل شده است.
• مقاومت در برابر آنتی بیوتیکی یکی از مهمترین دلایل بستری طولانی مدت در بیمارستان است و بودجه سنگینی را به بیمار و جامعه تحمیل می کند.
• ایکولای، مالاریا و سل در سال جاری حدود 700 هزار قربانی داشتند که در صورت عدم درمان و اتخاذ راهکارهای موثر، این آمار به 10 میلیون نفر می رسید.
• عفونت های مقاوم در برابر دارو نه تنها بیماران بیشتری را به سمت مرگ هدایت می کند؛ بلکه در سطح جهانی هزینه ای حدود 100 تریلیون دلار دربرخواهد داشت.

حقایقی در مورد مصرف آنتی بیوتیک ها:

ü     آنتی بیوتیک های استفاده شده در شاخه کشاورزی، عامل اصلی این معضل است.

ü     در بسیاری از کشورها، آنتی بیوتیک های استفاده شده در حیوانات، بیشتر از انسان است.

ü     ضایعات شرکت های تولید کننده داروهای ضد میکروبی که اغلب وارد آب می شوند نیز یکی دیگر از معضلات جدی در این زمینه است.

توصیه های در مورد مصرف آنتی بیوتیک ها:

ü     پزشکان باید در تجویز داروهای آنتی بیوتیکی دقت کنند و در صورت امکان از درمان های دیگری کمک گیرند.

ü     بیماران باید دوره ی درمان خود را حتی در صورت بهبود ،کامل کنند زیرا ممکن است عفونت های ضعیف کشته شده باشند و دیگر عوامل بیماریزا زنده بمانند و مقاومت را ایجاد کنند.

ü     جلوگیری از گسترش میکروب ها با بهداشت خوب، از جمله شستشو دست به طور کامل و اطمینان از اینکه محل نگهداری مواد غذایی تمیز هستند انجام شود.