آزمایش ویروس HPV
آزمایش ویروس HPV یک آزمایش پزشکی است که برای تشخیص و شناسایی ویروس پاپیلومای انسانی در سیستم تناسلی استفاده میشود. HPV یک ویروس بسیار شایع است که به طور اصولی از طریق رابطه جنسی انتقال مییابد. این ویروس ممکن است عللی برای عفونتهای تناسلی، زگیل، زخمهای مخاطی و حتی سرطانهای مرتبط با تناسلی مانند سرطان دهانه رحم باشد. آزمایش HPV بر اساس تشخیص DNA ویروس انجام میشود و میتواند به شناسایی انواع مختلف HPV کمک کند. این آزمایش برای زنان و مردانی که علائم مشکوکی دارند یا در برنامههای غربالگری سرطان تناسلی شرکت میکنند، توصیه میشود. آزمایش HPV میتواند در تشخیص زودهنگام و پیشگیری از بیماریهای مرتبط با HPV مؤثر باشد.
روش های تشخیص ویروس اچ پی وی چیست؟ در ادامه مقاله به بررسی این آزمایش خواهیم پرداخت.
ویروس HPV چیست؟
اچ پی وی مخفف کلمات ویروس پاپیلومای انسانی است. اچ پی وی ویروسی است که هر انسانی ممکن است به آن مبتلا شود آلودگی با این ویروس شایعترین عفونت انتقالی از طریق تماس جنسی است از آنجایی که اچ پی وی یک ویروس است داروهای آنتی بیوتیک در درمان آن موثر نیستند.
اغلب افرادی که به ویروس HPV مبتلا میشوند، هیچ علامت یا علایمی ندارند و این ویروس به طور خودبه خود از بین میرود. اما در برخی از موارد، ممکن است برانگیختگی و عفونتهای مزمن را ایجاد کند و در نهایت موجب بروز سرطان های مرتبط با ناحیه تناسلی مانند سرطان دهانه رحم، سرطان آنوس، و سرطان مجرای ادراری شود.
روش انتقال اچ پی وی
این ویروس از طریق انواع تماس های پوستی منتقل می شود البته شایع ترین آنها تماس جنسی است. اگر یکی از زوجین به ویروس اچ پی وی مبتلا باشد می تواند این ویروس را به همسرش منتقل کند. یعنی در هر دو تماس پوستی با فرد آلوده احتمال انتقال این ویروس وجود دارد.
به طور کلی روشهای انتقال اچ پی وی عبارتند از:
رابطه جنسی: انتقال HPV از فردی که ویروس را دارد به فرد سالم از طریق رابطه جنسی اتفاق میافتد. این شامل رابطه جنسی واژنی، دهانی و تماس میانی است. همچنین، انتقال میتواند در صورت عدم استفاده از روشهای امن مانند کاندوم بیشتر شود.
تماس مستقیم با پوست: HPV میتواند از طریق تماس مستقیم با پوست آلوده به ویروس به فرد سالم منتقل شود. مثالهایی از این نوع تماس شامل لمس زگیلها، زخمها و مناطق مخاطی آلوده به HPV است.
تماس غیرجنسی: انتقال HPV ممکن است از طریق تماس غیرجنسی با اشیاء آلوده به ویروس اتفاق بیفتد. مثلاً استفاده از حمامهای عمومی، حولهها و لوازم آرایشی مشترک ممکن است منجر به انتقال ویروس شود. اما این راه انتقال نسبت به روشهای دیگر کمتر شایع است.
بعضی از انواع HPV میتوانند از مادر به نوزاد در زمان تولد منتقل شوند. این نوع انتقال به صورت نادر رخ میدهد و معمولاً در مواردی زمانی است که مادر در زمان تولد عفونت HPV را در خود داشته باشد.
علائم ویروس اچ پی وی
در بعضی موارد ممکن است فرد به ویروس اچ پی وی مبتلا باشد ولی علائمی مشاهده نشود. بسیاری از افراد نمی دانند که به این ویروس مبتلا هستند. برخی از مواقع نیز با علائمی همراه است که عبارتند از:
زگیلها
عفونت HPV میتواند باعث ظهور زگیلها (ضایعات پوستی کوچک و معمولاً بدون درد) یا واروسها (تودههای پوستی که میتوانند دردناک باشند) در مناطق مختلف بدن، به ویژه دستها، پاها، ناحیه تناسلی و دهان شود.
زخمها و ضایعات
برخی از انواع HPV میتوانند زخمها یا ضایعات بزرگ تری در مناطق تناسلی، دهان و گلو ایجاد کنند. این زخمها ممکن است بی درد یا دردناک باشند و در صورت وجود، نیاز به ارزیابی و درمان توسط پزشک دارند.
عوارض سرطانی
برخی از انواع HPV، به خصوص با وجود عفونت مزمن و عدم درمان، میتوانند به بروز عوارض سرطانی مرتبط با تماس جنسی منجر شوند. این شامل سرطان گردن رحم، مجرای ادراری، مجرای تناسلی مردانه و زنانه، دهان و گلو است.
در صورت داشتن هرگونه علائم مشکوک یا نگرانی درباره عفونت HPV، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما میتواند ارزیابی کاملی انجام دهد و در صورت لزوم، درمان مناسب را تجویز کند.
آزمایش ویروس HPV در خانم ها
ویروس های اچ پی وی عامل سرطان دهانه رحم، هنگامی که سریع تشخیص داده شوند بهتر درمان می گردند برای این منظور خانم ها باید آزمایش پاپ اسمیر را برای وجود ویروس اچ پی وی و یا سلول های سرطانی به انجام برسانند. این تست برای افرادی که واکسن نیز تزریق کرده اند ضروری است در طول این آزمایش نمونه سلول های دهانه رحم جمع آوری شده و برای وجود ویروس و یا سلول های سرطانی چک می شوند در آزمایش موسوم به اچ پی وی نیز ماده ژنتیکی سلول های پر خطر مورد سنجش قرار می گیرند.
پاپ اسمیر برای خانم های 21 تا 65 سال هر سه سال تکرار میشود. ( البته به شرط منفی بودن ، چرا که اگر در هر نوبت در طول این سالها سلول غیر طبیعی دیده شود نوع برخورد با آن متفاوت است.)
هنگامی که آزمایش پاپ و اچ پی وی همزمان انجام شده و مثبت تشخیص داده شوند بر اساس سن شخص، سابقه پزشکی و میزان غیر نرمال بودن سلول ها می توان درمان مناسب را تجویز کرد.
آزمایش ویروس HPV در آقایان
آزمایش DNA HPV برای تشخیص این ویروس در آقایان انجام می شود. در این آزمایش به بررسی نمونههای گرفته شده از ناحیه تناسلی آقایان برای تشخیص حضور ویروس HPV انجام می پردازند. نمونهها معمولاً با استفاده از یک قلمو بافتی (سواب) از طریق جمعآوری سلولهای موجود در ناحیه تناسلی بررسی میشوند. این آزمایش میتواند انواع مختلفی از HPV را شناسایی کند.
درمان اچ پی وی
برای بیماری اچ پی وی درمان قطعی وجود ندارد اما می توان سلول های مبتلا و سرطانی را درمان نمود.
درمان عفونت HPV بستگی به نوع عفونت، علائم مرتبط و محل ظهور آن دارد. در ادامه، روشهای درمانی شائع برای عفونت HPV ذکر شده است:
از طریق جراحی
حذف زگیلها یا واروسها با استفاده از روشهای جراحی مانند برش، لیزر، یخزدایی (کریوتراپی) یا الکتروکوتراژ (برقزدایی) انجام خواهد شد.
موارد خودتخریب
برخی از زگیلها و واروسها به طور خودبخودی تخریب میشوند و نیاز به درمان خاصی ندارند. در این موارد، مراقبت از بهداشت شخصی مهم است.
درمانهای تخریبی
روشهای تخریبی مانند کریوتراپی، الکتروکوتراژ و حالتهای دیگر برای حذف تغییرات پیش سرطانی مورد استفاده قرار میگیرند.
درمان سرطان
در صورت بروز سرطان مرتبط با HPV، روشهای درمانی مانند جراحی، رادیوتراپی (تابش) و شیمی درمانی (داروهای ضد سرطان) ممکن است به کار گرفته شود. در این مورد، نیاز به نظارت مستمر و درمان توسط تیم پزشکان متخصص در سرطان وجود دارد.
سوالات متداول آزمایش ویروس HPV
آن چیزی که ویروس اچ پی وی را خطرناک می کند ماندن طولانی مدت ویروس در بدن و ایجاد سرطان توسط آن است. ویروس اچ پی وی عامل ایجاد انواع مختلفی از سرطان ها می باشد که شایع ترین آنها سرطان دهانه رحم در خانم ها است.
انواع پر خطر ویروس اچ پی وی باعث تغییر سلول های دهانه رحم به سمت ایجاد سرطان می شود حتی در بعضی موارد سرطان قسمت های دیگری از بدن مانند سرطان حنجره یا مقعد با ویروس اچ پی وی در ارتباط هستند.
خبر خوب این است که واکسنی وجود دارد که می تواند از ابتلا فرد به ویروس اچ پی وی و در نتیجه ایجاد سرطان جلوگیری کند ( البته به شرطی که قبل از تماسهای جنسی فرد استفاده شده باشد و در کشورهای غربی در سنین نو جوانی واکسن را میزنند) و همان طور تست های تشخیصی می توانند بسیار سریع آلودگی فرد به این ویروس را تشخیص دهند و حتی در تست ژنو تایپینگ ویروس ، میتوان تیپ ویروس را هم مشخص کرد .
تکرار آزمایش HPV برای آقایان پس از یک نتیجه منفی معمولاً توصیه نمیشود، مگر اینکه وضعیتی خاص وجود داشته باشد که نیاز به بررسی مجدد را الزامی کند. در بسیاری از موارد، آزمایش HPV برای آقایان به عنوان ابزار اولیه برای تشخیص عفونت استفاده میشود و در صورتی که نتیجه منفی باشد، معمولاً نیازی به تکرار آزمایش نیست.
این ویروس بسیار شایع است در اکثر کشورهای دنیا جز شایع ترین ویروس ها است مثلا در کشور استرالیا 80 درصد زنان حداقل یک بار در طول زندگیشان به این ویروس مبتلا می شوند چون انتقال این ویروس بسیار راحت است و هر نوع تماس پوستی با فرد آلوده می تواند باعث آلودگی فرد شود. این نکته را فراموش نکنید که استفاده از کاندوم می تواند ریسک انتقال این ویروس را کاهش دهد اما باز هم انتقال این ویروس با وجود استفاده از کاندوم وجود دارد.
در مورد آزمایش ویروس HPV بدانید که…
آزمایش ویروس HPV ابزاری مهم برای تشخیص عفونتهای HPV است. این آزمایش با تشخیص DNA و RNA ویروس HPV انجام میشود. نتایج آزمایش میتواند نشان دهنده وجود عفونت، نوع ویروس و خطر سرطانی برای افراد باشد. در صورت تشخیص عفونت HPV، درمان مناسب برای تخفیف علائم، حذف زگیلها، و مدیریت عوارض پیش سرطانی و سرطان در نظر گرفته میشود. مشاوره با پزشک، بررسی و تعیین درمان مناسب برای هر فرد الزامی است.