آزمایش بررسی خون مخفی در مدفوع
آزمایش بررسی خون مخفی در مدفوع یک روش تشخیصی است که به بررسی وجود خون غیرقابل تشخیص در مدفوع می‌پردازد. این آزمایش معمولاً برای تشخیص و پیگیری بیماری‌های مرتبط با دستگاه گوارش مانند زخم معده، التهاب روده و سرطان کولورکتال استفاده می‌شود.
این آزمایش به صورت غیرتهاجمی و غیرخونریزی انجام می‌شود. نمونه‌ای از مدفوع به آزمایشگاه ارسال می‌شود و با استفاده از روش‌های مختلفی مانند آزمون ایمونوکماییکال یا آزمون گواناک فوق‌حساس، وجود خون ناشی از منابع نهفته در دستگاه گوارش تشخیص داده می‌شود.
این آزمایش می‌تواند به مشخص کردن وجود یا عدم وجود خون در مدفوع کمک کند و در تشخیص و پیگیری بیماری‌های خاص مرتبط با دستگاه گوارش از اهمیت بالایی برخوردار است. با ارزیابی نتایج و مشاوره با پزشک، تشخیص و درمان مناسب برای بیماری‌های گوارشی را می‌توان انجام داد.
علت انجام آزمایش بررسی خون مخفی در مدفوع
گاهی اوقات خونریزی های مختصری در بخش های مختلف دستگاه گوارش اتفاق می افتد که به علت مقدار کم با چشم قابل دیدن نیست. بنابراین باید با روش های آزمایشگاهی تشخیص داده شود . بهتر است این آزمایشات در 3 نوبت انجام شود.
این آزمایش معمولاً برای تشخیص و پیگیری بیماری‌هایی مانند زخم معده، التهاب روده و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وجود خون در مدفوع ممکن است به دلیل خونریزی در دستگاه گوارش، مانند زخم‌ها، تورم‌ها یا تغییرات آسیب‌زننده در روده‌ها باشد. با تشخیص وجود خون، می‌توان مشکلات مرتبط با دستگاه گوارش را تشخیص داد و در صورت لزوم بررسی و درمان مناسب را آغاز کرد.
شرایط انجام آزمایش بررسی خون در مدفوع چیست؟
برای انجام این آزمایشات باید نکات زیر را رعایت نمائید :
- 72 – 48 ساعت پیش از آزمایش و در طی دوره جمع آوری نمونه مدفوع از خوردن گوشت قرمز ، گوشت سفید (مرغ و ماکیان) ، ماهی ، شلغم و تربچه خودداری نمائید.
- مصرف داروهایی از قبیل آهن ، ایندومتاسین ، کلشی سین ، آسپرین ، بروفن ، کورتون ها و ویتامین C باید 48 ساعت پیش از انجام آزمایش و دوره جمع آوری نمونه قطع شود.
- در صورت خونریزی از لثه در حین تمیز کردن دهان و دندان در طی 48 ساعت پیش از انجام آزمایش از مسواک زدن و کشیدن نخ دندان اجتناب نمایید .
- نمونه باید سریعا” به آزمایشگاه تحویل داده شود .
- نمونه مدفوع نباید با ادرار یا سایر مواد آلوده شود .
چه بیماری هایی را می توان با آزمایش خون مخفی در مدفوع تشخیص داد؟
آزمایش بررسی خون مخفی در مدفوع می‌تواند به تشخیص و پیگیری بیماری‌های مرتبط با دستگاه گوارش کمک کند. برخی از بیماری‌های قابل تشخیص با این آزمایش عبارتند از:
زخم معده و اثنی عشر
زخم معده و اثنی عشر معمولاً باعث خونریزی در دستگاه گوارش می‌شود. آزمایش خون مخفی در مدفوع می‌تواند خونی که به طور غیرقابل تشخیص در مدفوع وجود دارد را تشخیص داده و نشان دهنده وجود زخم باشد.
التهاب روده
بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت التهابی و بیماری کرون ممکن است باعث خونریزی در دستگاه گوارش شوند. آزمایش خون مخفی در مدفوع می‌تواند وجود خون غیرقابل تشخیص را نشان داده و به تشخیص و پیگیری این بیماری‌ها کمک کند.
سرطان کولورکتال
سرطان کولورکتال یکی از بیماری‌های شایع دستگاه گوارش است. آزمایش خون مخفی در مدفوع می‌تواند به عنوان یک ابزار اسکرینینگ برای تشخیص زودهنگام سرطان کولورکتال مورد استفاده قرار بگیرد.
مهم است بدانید که آزمایش خون مخفی در مدفوع تنها نشانگر وجود خون در دستگاه گوارش است و برای تشخیص نهایی و تعیین نوع و مشخصات بیماری امکان دارد نیاز به تست‌های تکمیلی دیگر مانند کولونوسکوپی و بیوپسی نیز باشد. در هر صورت، تشخیص و درمان بیماری‌های مرتبط با دستگاه گوارش نیازمند مشورت با پزشک متخصص است.
انواع آزمایش بررسی خون مخفی در مدفوع
در بررسی خون مخفی در مدفوع، از روش‌های مختلف برای تشخیص وجود خون استفاده می‌شود. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
آزمون ایمونوکماییکال (iFOBT)
این آزمون بر اساس تشخیص آنتی‌ژن‌های مرتبط با خون در مدفوع انجام می‌شود. اگر آنتی‌ژن‌های خون در نمونه مدفوع وجود داشته باشند، نتیجه مثبت خواهد بود و نشانگر وجود خون غیرقابل تشخیص است.
آزمون گواناک فوق‌حساس (gFOBT)
در این آزمون، نمونه مدفوع با استفاده از ماده‌ای به نام گوآیاک تست می‌شود. وجود خون در مدفوع باعث تغییر رنگ ماده گوآیاک می‌شود و نتیجه مثبت خواهد بود.
آزمون مبتنی بر DNA (DNA-Based Fecal Occult Blood Test)
این آزمایش بر اساس تشخیص DNA مرتبط با خون در مدفوع انجام می‌شود. وجود DNA خون در نمونه مدفوع نشانگر وجود خون غیرقابل تشخیص است.
مهم است بدانید که هر یک از این روش‌ها دقت و حساسیت متفاوتی دارند. پزشک شما می‌تواند بر اساس نیاز و شرایط خاص شما، روش مناسبی را برای بررسی خون مخفی در مدفوع تعیین کند.
تفسیر نتایج آزمایش خون مخفی در مدفوع
تفسیر نتایج آزمایش خون مخفی در مدفوع بستگی به روش مورد استفاده و معیارهای مربوطه دارد. با این حال، در کل، نتیجه این آزمایش ممکن است به یکی از سه شکل زیر باشد:
نتیجه منفی (Negative)
این نتیجه نشان دهنده عدم وجود خون غیرقابل تشخیص در مدفوع است. در این صورت، معمولاً مشکلی برای خونریزی یا دستگاه گوارش وجود نداشته باشد. با این حال، در صورتی که علائم مربوط به بیماری گوارشی مانند خونریزی روده‌ای یا زخم معده وجود داشته باشد، نتیجه منفی در آزمایش خون مخفی ممکن است به تنهایی کافی نباشد و نیاز به ارزیابی و تشخیص دقیق توسط پزشک دارد.
نتیجه مثبت (Positive)
این نتیجه نشان دهنده وجود خون غیرقابل تشخیص در مدفوع است. این می‌تواند نشانگر خونریزی یا مشکلات دستگاه گوارش مانند زخم معده، التهاب روده یا سرطان کولورکتال باشد. در صورتی که نتیجه آزمایش مثبت باشد، پزشک شما ممکن است تست‌های تکمیلی دیگری را تجویز کند تا علت و مشخصات بیشتری را بررسی کند.
نتیجه مشکوک (Indeterminate)
در برخی موارد، نتیجه آزمایش خون مخفی ممکن است مشکوک باشد که به معنای نیاز به تکرار آزمایش یا انجام آزمایش‌های تشخیصی دیگر است. این ممکن است به دلیل عوامل خارجی مانند خوردن خوراکی‌هایی دارای رنگ یا داروهای خاص باشد.
بهتر است برای تفسیر دقیق نتایج آزمایش خون مخفی در مدفوع و هرگونه سوال یا ابهام، با پزشک خود مشورت کنید. او می‌تواند نتیجه را با سابقه پزشکی شما، علائم و علت مشکلات شما در نظر بگیرد و تشخیص و درمان مناسب را بر اساس آن ارائه دهد.
در خصوص این آزمایش باید بدانید که…
آزمایش خون مخفی در مدفوع به تشخیص و پیگیری بیماری‌های مرتبط با دستگاه گوارش کمک می‌کند. نتیجه آزمایش می‌تواند منفی، مثبت یا مشکوک باشد. نتیجه مثبت ممکن است نشاندهنده خونریزی، زخم معده، التهاب روده یا سرطان کولورکتال باشد. اما برای تشخیص نهایی و درمان، مشاوره با پزشک متخصص الزامی است.
