تشخیص بیماری کبد چرب

تشخیص کبد چرب با استفاده از ابزارهای تصویربرداری مانند سونوگرافی و بیوپسی کبد، همچنین آزمایشات خونی برای اندازه‌گیری آنزیم‌های کبدی انجام می شود. کبد چرب یک عارضه پاتولوژیک است که عملا در زیر میکروسکوپ مشاهده می شود و تعریف آن عبارت است از اینکه در داخل سلول های کبد رسوبات چربی دیده می شود کبد چرب یکی از بیماری های کبد و دستگاه گوارش به حساب می آید که میزان شیوع آن در حال افزایش است. علائم کبد چرب شامل خستگی، تورم ناشی از انسداد کبدی، درد شکمی و… است.

در این مقاله همه چیز در مورد بیماری کبد چرب و راه های تشخیص آن برای شما شرح می دهیم.

علل کبد چرب

علل کبد چرب می‌توانند متنوع باشند و شامل عوامل زیر می‌شوند:

چاقی و اضافه وزن

چاقی و اضافه وزن یکی از عوامل اصلی کبد چرب است. چاقی باعث افزایش مقاومت به انسولین و ایجاد تغییرات در متابولیسم چربی در بدن می‌شود که منجر به تجمع چربی در کبد می‌شود.

مصرف الکل

مصرف مداوم و بیش از حد الکل باعث تجمع چربی در سلول‌های کبدی می‌شود و می‌تواند به طور تدریجی به کبد چرب مزمن یا التهاب کبدی نژادپرستی (ناشی از الکل) منجر شود.

مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2

مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2 نیز می‌توانند عللی برای کبد چرب باشند. مقاومت به انسولین موجب افزایش سطح قند خون و تجمع چربی در کبد می‌شود.

اختلالات متابولیک

برخی اختلالات متابولیک مانند سندرم متابولیک، هایپرتری‌گلیسریدمی و هایپوتیروئیدی می‌توانند به کبد چرب منجر شوند.

داروها

مصرف برخی داروها مانند استروئیدها، آنتی‌بیوتیک‌ها، درمان‌های هورمونی و داروهای ضد ویروسی نیز ممکن است باعث تجمع چربی در کبد شود.

عوامل ژنتیکی

عوامل ژنتیکی و تمایل خانوادگی نیز ممکن است در بروز کبد چرب نقش داشته باشند.

نحوه تشخیص بیماری کبد چرب

علائم کبد چرب شناخته شده نیست و آسیب قبل از تشخیص نارسایی رخ می دهد، پس در صورتی که بابت کبد چرب نگرانی دارید، تشخیص آن با انجام برخی تست ها ممکن است. مثلا کبد چرب با افزایش آنزیم های کبدی در ارتباط است که در خون قابل تشخیص است، همچنین اثرات آن با استفاده از اولتراسوند و سی تی اسکن، قابل مشاهده است.

جهت تشخیص کبد چرب از طریق آزمایش از بیمار نمونه خون دریافت می شود و ممکن است میزان آنزیم های کبدی مانند SGOT و SGPT یا همان ALT و AST افزایش پیدا کرده باشد. اما در صورت وجود علائم خطر زا مانند چربی زیاد در ناحیه شکم، یا مصرف بالای شکر و کربوهیدرات و یا مصرف بالای نوشیدنی شیرین، احتمال ابتلا به کبد چرب وجود دارد.

برای تشخیص کبد چرب، پزشک سابقه پزشکی شما را می گیرد، یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و یک یا چند آزمایش را تجویز می کند. اگر پزشک شما مشکوک باشد که شما ممکن است کبد چرب داشته باشید، احتمالاً از شما سؤالات زیر را بپرسد:

✅ سابقه پزشکی خانوادگی شما، از جمله هرگونه سابقه بیماری کبدی

✅ مصرف الکل و سایر عادات سبک زندگی شما

✅ هر شرایط پزشکی که ممکن است داشته باشید.

✅ هر دارویی که ممکن است مصرف کنید.

✅ تغییرات اخیر در سلامت شما

معاینه فیزیکی

برای بررسی التهاب کبد، پزشک شکم شما را لمس یا فشار داده و اگر کبد شما بزرگ شده باشد، ممکن است آن را احساس کنند. با این حال، امکان دارد که کبد شما بدون بزرگ شدن ملتهب شود.

آزمایشات خون

در بسیاری از موارد، بیماری کبد چرب پس از نشان دادن افزایش آنزیم های کبدی در آزمایش خون تشخیص داده می شود. افزایش آنزیم های کبدی نشانه التهاب کبد است. بیماری کبد چرب یکی از علل بالقوه التهاب کبد است، اما این تنها علت نیست. اگر نتایج آزمایش شما برای افزایش آنزیم های کبدی مثبت باشد، احتمالاً پزشک آزمایش های بیشتری را برای شناسایی علت التهاب تجویز می کند.

تصویربرداری

پزشک شما ممکن است از یک یا چند مورد از تست های تصویربرداری زیر برای بررسی چربی اضافی یا سایر مشکلات کبدی استفاده کند:

• معاینه سونوگرافی

• سی تی اسکن

• اسکن ام آر آی

بیوپسی کبد

بیوپسی کبد بهترین راه برای تعیین شدت بیماری کبد در نظر گرفته می شود. در طول بیوپسی کبد، پزشک یک سوزن را وارد کبد می کند و یک تکه از بافت را برای معاینه بر می دارد. برای کاهش درد به شما یک بی حس کننده موضعی می دهند. این آزمایش می تواند به تشخیص اینکه آیا شما بیماری کبد چرب و اسکار کبدی دارید یا خیر کمک کند.

کبد چرب چگونه درمان می شود؟

در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان بیماری کبد چرب تایید نشده است. تحقیقات بیشتری برای توسعه و آزمایش داروهایی برای درمان این بیماری مورد نیاز است.

در بسیاری از موارد، تغییر سبک زندگی می تواند به بهبود این بیماری کمک کند. در پیشگیری از ابتلا به بیماری کبد چرب بهتر است موارد زیر ر ا رعایت کنید:

❇️ از مصرف الکل بپرهیزید.

❇️ در صورت داشتن اضافه وزن، وزن خود ر ا کاهش دهید.

❇️ یک رژیم غذایی سالم را دنبال کنید.

❇️ از مصرف داروها و مکمل هایی که ممکن است برای کبد شما مشکل ایجاد کند بپرهیزید.

می دانیم که دلیل کبد چرب، رژیم غذایی نامناسب است که حداقل با استفاده از رژیم صحیح قابل جبران است.

• رژیم غذایی مناسب
• ورزش کردن
• مکمل های مفید برای کاهش کبد چرب
• قطع نوشیدنی های گازدار و شیرین و شربت ذرت چون که اینها از موارد ابتلا سریع به کبد چرب هستند.
• از مواد جایگزین می توان به چای سبز، خار مریم که برای کبد چرب مفید است، اشاره کرد.
• همچنین می توانید از رژیم های غذایی کم کربوهیدرات و یا فاقد کربوهیدرات نشاسته دار استفاده کرد. کربوهیدرات ها در اصل مواد غیر ضروری هستند که در صورت رعایت نکردن مصرف آن، بدن آنها را ذخیره می کند.

عوامل خطر کبد چرب

بیماری کبد چرب ممکن است ناشی از عوامل متعددی باشد در دامه مهم ترین آنها را برای شما مرور می کنیم:

⚠️ عامل خطر اصلی برای بیماری کبد چرب نوشیدن مقادیر زیاد الکل است.

⚠️ سن بالا

⚠️ ژنتیک

⚠️ چاقی

⚠️ سیگار کشیدن

⚠️ سابقه برخی عفونت ها مانند هپاتیت C

عوامل خطر اصلی برای بیماری کبد چرب عبارتند از:

⚠️ مقاومت به انسولین

⚠️ دیابت نوع 2

⚠️ کلسترول بالا

⚠️ تری گلیسیرید بالا

⚠️ سندرم متابولیک

⚠️ داشتن سابقه خانوادگی بیماری کبدی

⚠️ مصرف برخی داروها مانند متوترکسات (Trexall)، تاموکسیفن (Nolvadex) و آمیودارون (Pacerone)

⚠️ بارداری

⚠️ سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

⚠️ آپنه انسدادی خواب

⚠️ قرار گرفتن در معرض سموم خاص

⚠️ کاهش وزن سریع

⚠️ شرایط ژنتیکی نادر، مانند بیماری ویلسون یا هیپوبتالیپوپروتئینمی

به یاد داشته باشید که داشتن عوامل خطر به این معنی است که در مقایسه با افرادی که فاکتورهای خطر ندارند، احتمال ابتلا به کبد چرب در شما بیشتر است. اگر یک یا چند عامل خطر برای بیماری کبد چرب دارید، با پزشک خود در مورد راهکارهای پیشگیری صحبت کنید

بهتر است بدانید که…

اگر به کبد چرب مبتلا هستید از سبزیجات فاقد نشاسته به عنوان منبع کربوهیدرات استفاده کنید چرا که دارای نسبت مناسبی از مواد مغذی و کالری هستند.
همچنین با کاهش کربوهیدرات های حاوی نشاسته مانند پاستا، نان، شیرینی از جا به جا کردن آنها با غذاهای با چربی با کیفیت و روغن ها نترسید، این غذاها در کنترل گرسنگی موثر هستند. رژیم غذایی با کربوهیدرات کم و چربی بالا حساسیت انسولین را بهبود داده و منجر به کاهش وزن چربی به خصوص در ناحیه شکم می شود چربی شکم خطرناک بوده و منجر به سیکل معیوب می شود و همچنین ورزش کردن با هر شدتی، منجر به بهبود حساسیت انسولین می شود. کاهش یا قطع مصرف الکل به رفع کبد چرب کمک قابل توجهی خواهد کرد.

همچنین مکمل ها و افزودنی هایی برای کاهش چربی کبد وجود دارد که شامل مواردی از قبیل زرد چوبه که می توانید آن را در غذاها استفاده کنید، اسید چرب امگا 3 که هم به صورت کپسول و هم در ماهی های چرب وجود دارد و سرکه سیب می شود.