شرایط آزمایش تیروئید و بررسی هورمون های غده تیروئيد

هنگامی که شما به پزشک مراجعه می کنید و از علائمی مانند خستگی مفرط ، ریزش مو و خشک شدن ناگهانی پوستتان شکایت می کنید اولین آزمایشی که برای شما تجویز می شود آزمایش تیروئيد می باشد. آزمایش تیروئيد می تواند با بررسی هورمون هایی که از غده تیروئید ترشح می شوند اختلالات مربوط به تیروئید را مشخص کند. متاسفانه از هر 10 نفر یک نفر به اختلالات غده تیروئید مبتلا می باشد و خوشبختانه این بیماری قابل درمان و بهبودی می باشد و عموما خطر و یا عارضه ی جدی ای در صورت درمان برای افراد ایجاد نمی کند. طبق آمار 60 درصد افراد از وجود اختلالات غده تیروئیدشان باخبر نیستند. اختلالات مربوط به غده تیروئید بیش از مردان در زنان شایع می باشد و سرطان غده تیروئید سالانه 12000 نفر را درگیر خود می کند. ما دراین مقاله قصد داریم به شرح آزمایش تیروئید بپردازیم پس با ما همراه باشید.

علائم رایج اختلال غده تیروئيد

• احساس سردی در دست ها و پاها
• خستگی بی دلیل در طول روز
• خشکی ناگهانی پوست
• احساس گرگرفتگی
• بی نظمی های قاعدگی در زنان
• تغییر خلق و هو
• ریزش موی شدید

تمامی علائم گفته شده  می تواند به دلیل بروز بیماری های دیگری نیز باشد اما برای روشن تر شدن موضوع آزمایش تیروئید تجویز می شود. در این ازمایش میزان کم کاری و پرکاری غده تیروئید مشخص می شود.

انواع هورمون های تیروئید

هورمون T4

هورمون تیروکسین شکل اصلی هورمون های ترشح شده از غده تیروئید در جریان خون می باشد. این هورمون به صورت آزاد و یا به شکل چسبیده به پروتئین ها در جریان خون گردش می کند. نوع آزاد این هورمون که free t4 گفته می شود به هیچ پروتئینی متصل نمی باشد و وارد بافت ها شده و متابولیسم را تحت تاثیر قرار می دهد. این هورمون نقش مهمی در دمای بدن و خلق و خوی افراد دارد. هنگامی که یهو احساس گرما و گرگرفتگی می کنید و یا با تغییرات خلق و خو مواجه شده اید پای این هورمون به میان می آید. در آزمایشات میزان این هورمون با هورمون TSH مقایسه می شود و در صورتیکه T4  کاهش و TSH  افزایش داشته باشد نشان دهنده کم کاری تیروئید می باشد. کم کاری تیروئید با نشانه اولیه افزایش وزن بی دلیل خود را نشان می دهد. و در صورتی که هر دوی این هورمون ها کمتر از محدوده نرمال باشد نشان دهنده اختلال در غده هیپوفیز می باشد. در صورتی که T4  افزایش و TSH  کاهش داشته باشد نشان دهنده پرکاری تیروئید می باشد که اولین نشانه آن کاهش وزن بی دلیل است.

هورمون T3

هورمون T3 یا تری ‌یدوتیرونین یکی دیگر از هورمون هایی می باشد از غده تیروئید ترشح می شود.  این هورمون نقش بسیار مهمی در عملکرد درست مغز، عضلات و دستگاه گوارش دارد. از این هورمون بیشتر برای بررسی بیشتر پرکاری تیروئید در آزمایش ها نتیجه گیری می شود. افرادی که به بیماری پرکاری تیروئید مبتلا هستند سطح این هورمون در بدنشان بالاتر از حد نرمال می باشد. این هورمون  در تشخیص کم کاری تیروئید رایج نیست و دقت بالایی ندارد.

بیشتر بخوانید : تفسیر آزمایش خون

انواع آزمایش های تیروئید

آزمایشاتی که برای بررسی عملکرد غده تیروئید تجویز می شود به شرح زیر می باشد:

آزمایش T3

این تست با بررسی هورمون تری یدو تیرونین همراه می باشد. همانگونه که خاطر نشان شد زمانی که پزشک شما به پرکاری تیروئید شک کند این هورمون بررسی می شود. در مورد دیگر اینکه اگر پزشک علائم پرکاری تیروئید را درشما مشاهده کند این آزمایش تجویز می شود.

آزمایش T4

بررسی هورمون تیروکسین در بدن با این آزمایش ارزیابی می شود.

آزمایش T3 uptake

 منظور از این آزمایش بررسی هورمون حمل کننده T3 می باشد.

آزمایش TSH

هدف از بررسی این فاکتور ترشح غده هیپوفیز  و عملکرد غده تیروئید می باشد.

سطح TBG

منظور از این آزمایش بررسی میزان هورمون لوبولین می باشد. این هورمون به هورمون تیروکسین اتصال دارد و اگر سطح T3  در فرد افزایش داشته باشد سطح TBG  باید کمتر باشد.

در صورتی که سطح TBG  بالاتر از حد نرمال باشد ممکن است فرد دچار اختلال در عملکرد کلیه و یا عدم جذب پروتئين شده باشد. در صورتی که سطح این هورمون کم باشد نشان دهنده افزایش استروژن است و ممکن است به دلیل چاقی ، بارداری و یا مصرف استروژن ایجاد شده باشد.

آزمایش آنتی بادی تیروئید

این آزمایش در میان آزمایشات غده تیروئید چندان رایج نمی باشد و برای بررسی آنتی بادی تیروئید و پس از آزمایشات تیروئید تجویز می شود. هدف از انجام این آزمایش بررسی شرایط خود ایمنی  غده تیروئيد مانند تیروئیدیت هاشیموتو می باشد. با این آزمایش پزشک متوجه میشود که بیمار به این بیماری مبتلا می باشد و یاخیر.

شرایط آزمایش تیروئید چیست؟ 

ناشتا بودن برای آزمایش تیروئید معمولا لازم نمی باشد با این حال بهتر است در این مورد با پزشک خود مشورت نمایید. میزان ناشتایی برای این آزمایش بین 8 تا 12 ساعت می باشد. بهتر است قبل از انجام آزمایش در مورد داروهایی که مصرف می کنید آزمایشگاه را در جریان قرار دهید. توصیه می شود به دلیل حساس بودن آزمایش تیروئید و تشخیص دقیق کیت های آزمایشگاهی لازم است به یک آزمایشگاه معتبر مراجعه نمایید تا نگرانی از بابت دقت تست نداشته باشید.

چه زمانی نیاز به آزمایش تیروئید داریم؟

همانطور که گفته شد شیوع این بیماری در زنان بیشتر از مردان می باشد. بهتر است در صورت داشتن هر گونه علائم غیرعادی آن را طبیعی تلقی نکرده و به انجام آزمایش بپردازید.