تومور های خوش خیم
خوشخیم (به انگلیسی: Benign) یا تومور خوشخیم٬ به نئوپلازی گفته میشود که ویژگی بدخیمی از جمله متاستاز را نداشته باشد. از نمونههای شناخته شده تومورهای خوشخیم میتوان به انواع خال معمولی(ملانوسیتیک) و فیبروید رحم اشاره نمود. اصطلاح خوش خیم دلالت بر یک بیماری خفیف و غیر پیشرونده دارد. برخی از نئوپلاسمها به عنوان تومورهای خوش خیم تعریف شده، چرا که فاقد ویژگیهای تهاجمی سرطان هستند. در واقع٬ بسیاری از انواع تومورهای خوش خیم برای سلامت انسان بی ضرر هستند. با این حال هنوز هم ممکن است اثرات منفی بهداشتی تولید کنند. نمونههایی از این تومورها که در تولید اثر تودهای (فشرده سازی اندامهای حیاتی مانند رگهای خونی) و یا تومور غدد درونریز٬ ممکن است به تولید بیش از حد یا توقف تولید یک هورمون منجر گردد. مثالهای آن آدنوم تیروئید٬ آدنوم آدرنوکورتیکال و آدنوم هیپوفیز است.
تومورهای خوش خیم معمولا توسط کپسول(غلاف فیبری) احاطه میگردند که مانع توانایی متاستاز و اینفیلتراسیون(نفوذ به بافت مجاور) میشود. بااین حال٬ بسیاری از انواع تومورهای خوش خیم بطور بالقوه توان تبدیل شدن به بدخیم (مانند تراتوم) را دارند.[۱]
مشخصه |
تومور بدخیم |
تومور خوشخیم |
کپسولدار بودن |
بهندرت |
اغلب |
تمایز یافتگی |
اندک |
تاحدودی |
متاستاز |
غالباً |
ندارد |
عود |
مکرر |
بهندرت |
عروق |
متوسط تا زیاد |
اندک |
مشخصات سلولی |
غیرطبیعی و بی شباهت به سلول والد |
نسبتاً طبیعی و مشابه سلول والد |
تومور های خوش خیم هایپرپلازی
تفاوت تکثیر نرمال(بالا)٬ هایپرتروفی(وسط) و هایپرپلازی(پایین)
هایپرپلازی (به انگلیسی: Hyperplasia) و یا هایپرجنزی به معنی افزایش در تکثیر سلول و در نتیجه افزایش تعداد آن است. در هایپرپلازی ممکن است شاهد بزرگ شدن عمده و فاحش در اندازهٔ اندام بوده و گاهی آن را نئوپلازی خوشخیم (تومور خوش خیم) مینامند.
هایپرپلازی اغلب پاسخی اولیه به تحریک غیرطبیعی در روند تکثیر سلولی است و در آن شکل میکروسکوپی سلول طبیعی بوده، اما میزان تکثیر بیشتر از حد نیاز است. اگر رشد غیر طبیعی به جای تعداد سلول٬ در اندازه سلول اتفاق بیا فتد هایپرتروفی نام میگیرد.
تفاوتهای معنایی
در تفاوت معنایی هایپرپلازی و نئوپلازی میتوان گفت که هایپرپلازی یک پاسخ فیزیولوژیک طبیعی(نرمال) به یک محرک خاص در نظر گرفته شده است و رشد هایپرپلاستیک در یاختهها مشروط به مکانیسمهای کنترل نظارتی نرمال باقی می ماند، اما در نئوپلازی (فرآیند اساسی سرطان و تومورهای خوش خیم) سلولهای دارای ژنتیک غیرطبیعی در شیوهای غیر فیزیولوژیک و بیتوجه به محرکهای نرمال تکثیر مییابند. به عبارت دیگر در هایپرپلازی٬ تکثیر فیزیولوژیکی سلول ممکن است در مرحلهٔ دوم و به خاطر یک علت پاتولوژیک پدیدار شود و با این حال، ماهیت تکثیر پاسخی طبیعی به یک وضعیت غیرطبیعی است٬ برعکس و در مقابل در نئوپلازی، تکثیر به خودی خود غیرطبیعی است و بدون مکانیسم کنترل انجام میشود.
نمونههای هایپرپلازی
فهرست زیر برخی نمونههای کلینیکال هایپرپلازی و یا شرایط منجر به آن است:
- هایپرپلازی خوشخیم پروستات : که در زبان عامه به آن بزرگی پروستات گفته میشود.
- بیماری کوشینگ : از علتهای سندروم کوشینگ که در آن هایپرپلازی کورتکس در غده آدرنال اتفاق میافتد.
- هایپرپلازی در اندومتریوم : یا هایپرپلازی اندومتریال که در اندومتریوم یا غشای درونی رحم ایجاد میشود.
- هایپرپلازی جبرانی در کبد : پس از یک آسیب حاد کبدی و برای جبران بخش از دست رفته کبد انجام میشود.
کیست
کیست (به انگلیسی: Cyst) یک کیسه بسته است که دارای غشا مجزا و تقسیم یاختههایی نزدیک به بافت است. کیست میتواند شامل هوا، مایعات و مواد نیمه جامد باشد. یک مجموعه چرکی، آبسه نامیده میشود و کیست به حساب نمیآید. هنگامی که یک کیست تشکیل می شود، میتواند خود به خود از بین برود و یا از طریق جراحی برداشته شود.
کیست میتواند مادرزادی (کلیه پلی کیستیک) یا پاتولوژیک مانند کیست هیداتید باشد.