(Clostridium dificile) کلستریدیوم دیفیسیل

 

مقدمه

 بیماری اسهال یکی از عوارض رایج درمان آنتی بیوتیکی است. حالتهای شدیدتر بیماری (کولیت ناشی از انتی بیوتیک) (AAC) بخصوص از زمان شروع مصرف کلیندامایسین شیوع بیشتری یافته اند و حتی ممکن است انواع با شدت بالینی بیشتر مانند کولیت پسودوممبرانوس (PMC) رخ دهند.کلستریدیوم دیفیسیل عامل بروز PMC و یکی از عوامل ایجاد کننده AAC محسوب می شود. تولید توکسین A وB توسط انواع توکسوژنیک کلستریدیوم دیفیسیل در ایجاد علائم بالینی بیماری نقش دارد.

این پروتئین ها که وزن مولکولی در حدود 200 کیلو دالتون دارند، با توجه به ایمونولوژی وعملکردشان قابل شناسایی هستند. توکسین A انتروتوکسین است، درحالیکه توکسین B سیتوتوکسین می باشد. هردوی این توکسینها می توانند در invivo اثر هم افزایی داشته باشند.از آنجائیکه همه انواع کلستریدیوم دیفیسیل توکسین تولید نمی کنند و تقریبا” 2 درصد افراد بالغ طبیعی و تا 50 درصد کودکان زیر دو سال ممکن است با این میکروارگانیسم آلوده باشند به نظر منطقی میرسد که به جای شناسایی باکتری از شناسایی توکسین ها برای تشخیص بالینی استفاده گردد. روشی که در اینجا برای شناسایی توکسین A وB کلستریدیوم دیفیسیل معرفی می گردد، روش ایمونولوژیک است که بر روی نمونه مدفوع انجام می شود. نتایج آزمایش در حدود دو ساعت آماده می شود و درمان به موقع وسریع را امکان پذیر می سازد .

اصول آزمایش

در این آزمایش آنتی بادی های مونوکلونال در روش ساندویچ مورد استفاده قرار می گیرند. آنتی بادیهای مونوکلونال ضد توکسین A وB به سطح میکرول های پلیتهای میکروتیتر متصل شده اند. در طی مرحله اول نمونه رقیق شده مدفوع به پلیتها اضافه شده و در دمای اتاق انکوبه می شود. پس از مرحله شستشو آنتی بادیهای کونژوگه شده با پراکسیداز که مختص توکسین A وB هستند اضافه شده ودر دمای اتاق انکوبه می شوند. درصورت وجود توکسین درنمونه پس از اضافه کردن سوبسترا رنگ محلول به آبی تغییر می کند. با اضافه کردن معرف توقف رنگ محلول از آبی به زرد تغییر می یابد. مقدار جذب این رنگ زرد به غلظت توکسین ها در مدفوع بستگی دارد.

محدودیت های آزمایش

 این آزمایش توکسین های A وB را در نمونه مدفوع شناسایی می کند و از نتایج آن برای برقراری ارتباط میان توکسین های شناسایی شده وشدت علائم بالینی نمی توان استفاده کرد. تفسیر نتایج باید با توجه به وضعیت بالینی بیمار انجام شود.
نتيجه مثبت وجود سایر عوامل بیماریزا را منتفی نمی سازد.
نتیجه منفی لزوما” به معنای عدم وجود عفونت کلستریدیوم نیست. عدم نگهداری صحیح نمونه ممکن است منجر به تجزیه پروتئولیتیکی توکسینها شده و نتیجه منفی کاذب ایجاد کند. اگر دلیل منطقی مبنی بر وجود عفونت وجود دارد، یک نمونه مدفوع دیگر باید بررسی شود.
اگر توزیع توکسین ها در نمونه مدفوع هموژن نباشد، نتیجه آزمایش ممکن است مبهم شود. در این مواقع باید سوسپانسیون جدیدی از همان نمونه تهیه شود یا نمونه جدیدی مورد آزمایش قرار گیرد.
کشتهای کلستریدیوم دیفیسیل که در نمونه مدفوع بیانگر عدم وجود توکسین هستند، ممکن است نشان دهنده حضور انواع کلستریدیوم دیفیسیل باشد که توکسین تولید نمی کنند. برای تائید این موضوع می توان با استفاده از روش ایمونولوژیک کلونی های باکتریال را از نظر تولید توکسین بررسی کرد.