نکته‌های مهم در گروه‌های فرعی A

 

نکته‌های مهم در گروه‌های فرعی A

1-  لکتین دولی شوس بای فلوروس با گروه‌های A1 با درجه (4+) و با گروه Aint با درجه (2+) واکنش می‌دهد.

2- در بک تایپ تمام گروه‌های فرعی A، مجاورت سرم با گلبول‌های B با درجه 4+ واکنش می‌دهد. گرچه ممکن است تایپ سلولی برخی از گروه‌های فرعی A با گروه O اشتباه شود، ولی بک تایپ معمولاً خطا را کشف می‌کند.

3- آن دسته از گروه‌های فرعی A که دارای آنتیA1 در سرم هستند بک تایپ را به صورت گروه O در می‌آورند.

4- گفتنی است که ژن مترشحه در برخی از گروه‌های فرعی A در مایعات یا بعضی از ارگانها بیان نمی‌گردد. برای مثال پلاکت‌های گروه A2 دارای آنتی‌ژن A نیستند و از اینرو ممکن است مانند پلاکت گروه O به عنوان دهنده همگانی به کار روند و یا بافت کلیه از گروه A2 ممکن است فاقد آنتی‌ژن A باشد و این دلیل موفق بودن پیوند کلیه گروه A2 به O است. افراد Ax در ترشحات تنها ماده H را دارند، در حالی که Am هم دارای ماده A و H در ترشحات است.

5- آنتیH از لکتین گیاهی اولکس اوراپیوس (Ulex eurapaeus) یا لوتوس تتراگونولوبوس تهیه می‌شود و دارای واکنش بسیار ضعیف با گروهA1 ولی واکنش 3+ تا 4+ با سایر گروه‌های فرعی A می‌باشد. با کاهش جایگاه آنتی‌ژنی A در گروه‌های فرعی A جایگاه‌های H بیشتری در سطح گلبول باقی می‌ماند.

6- هر وقت گروه‌ بندی سلولی A ولی بک تایپ O شد، احتمال A2 یا گروه‌های دیگر A که دارای آنتیA1 در سرم هستند را مدنظر قرار دهید. هر گاه گروه‌ بندی سلولی AB و بک تایپ گروه B گردید، احتمال گروه A2B را به علت حضور آنتی‌A1 در نظر داشته باشید.

7- برخی از گروه‌های فرعی و بسیار ضعیف A را با روش جذب و الوشن (Adsorption & elution) می‌توان شناسایی کرد. در این روش آنتیA  تجارتی با گلبول قرمز در حرارت اتاق انکوبه می‌شود، سپس گلبول‌ها را چندین بار شستشو داده و سپس از گلبول‌ها الوشن (جدا کردن آنتی‌بادی از سطح سلول) تهیه می‌شود بدین مفهوم که اگر آنتی‌A  جذب آنتی‌ژن ضعیف گلبول‌های قرمز شده است، جدا گردد. اگر در محلول الوت شده حضور آنتی A کشف گردید، دال بر گروه ضعیف A می‌باشد که قادر به جذب آنتیA  بوده است، در این حالت محلول الوت شده می‌تواند با گلبول‌های A1 با انکوباسیون طولانی یا مرحله کومبز واکنش مثبت دهد.

8- گروه A3 دارای واکنش میکسد فیلد با آنتی‌A  از منبع انسانی است، بدین مفهوم که با برخی از گلبول‌های قرمز آگلوتینه و با برخی آگلوتینه نمی‌دهد.

نکته مهم:

آنتی‌بادی‌های منوکلونال که برای گروه‌ بندی سلولی بکار می‌روند بسیار متفاوت از آنتی‌بادی‌های قدیمی پلی‌کلونال از منبع انسانی است. برای مثال یکی از معیارهای طبقه‌بندی گروه‌های فرعی A بر اساس درجه واکنش با آنتیA  از منبع انسانی بوده است، ولی امروزه آنتی‌بادی‌های منوکلونال طوری تهیه و مخلوط می‌گردند که با بیشتر گروه‌های فرعی A واکنش قوی می‌دهد.

برخی آنتی‌کرهای منوکلونال قادر به کشف گروه B(A) می‌باشد، در حالی که آنتی‌کرهای منبع انسانی این توانایی را ندارند.

با کاربرد آنتی‌کرهای منوکلونال مشکل گروه‌ بندی در بسیاری از موارد پدیده پلی‌آگلوتیناسیون برطرف شده است و این به دلیل آن است که این‌گونه آنتی‌بادی‌های گروه‌ بندی دارای آنتی‌بادی علیه آنتی‌ژن‌های نهفته نیستند.

در پدیده پلی آگلوتیناسیون آنتی‌ژن‌های نهفته گلبول‌های قرمز ظاهر گردیده و با معرف‌های گروه‌ بندی با منبع انسانی واکنش می‌دهند.

گروه‌بندی سیستم ABO و RH به روش ژل کارت( Gel card )

فنوتیپ B(A)

برخی از انواع آنتی‌بادی‌های منوکلونال قادر به تشخیص تعداد کمی از قندهای اختصاصی گروه خونی هستند. برای مثال در گروه B(A) ترانسفراز اختصاصی B در اثر جهش در یکی از اسید آمینه‌های کلیدی، اندکی شبیه ترانسفراز A گردیده و این ترانسفراز جهش یافته مقدار اندکی از قند اختصاصی A را روی گلبول‌های قرمز گروه B قرار می‌دهد، در حالیکه قند غالب مربوط به گروه B و گروه واقعی B است.

آنتی A پلی کلونال با منبع انسانی قادر به شناسایی این مقدار اندک از قند اختصاصی A نمی‌باشد، ولی برخی از آنتی‌بادی‌های منوکلونال مانند MHO4 با این مقدار جزئی از قند A واکنش داده و گروه را به صورت AB در می‌‌آورد.

گروه‌بندی B(A) با آنتی‌بادی منوکلونال

گروه‌بندی سرمی		گروه‌بندی سلولی
B cell	A1 cell	Anti B	Anti A
–	4+	4+	1+

فنوتیپ A1(B) بر عکس حالت فوق است و در این حالت گروه واقعی A و جهش در ترانسفراز اختصاصی A اندکی از قند اختصاصی گروه B را روی سلول‌ها قرار داده است.

فنوتیپ بمبئی و پارابمبئی

فراورده ژن H یا Fut1 (فوکوزیل ترانسفراز) برای تهیه ماده پیش‌ ساز گروه خونی سیستم ABO یا ماده H بر روی گلبول‌های قرمز بسیار ضروری است.

فراورده ژن مترشحه (Se) یا Fut2 (فوکوزیل ترانسفراز) برای تهیه ماده پیش‌ساز گروه خونی در ترشحات بدن ضروری است. افراد بمبئی کلاسیک برای هر دو ژن H و Se غیرفعال و آمورف می‌باشد و دارای ژنوتایپ hh و sese می‌باشند. در افراد بمبئی گرچه ممکن است ژن‌های A و B و AB وجود داشته باشند، ولی ترانسفراز آنها به علت نبود ماده پيش‌نیاز قادر به تولید گروه خونی ABO نمی‌باشد. از این‌رو افراد بمبئی فاقد آنتی‌ژن‌های H و ABO و دارای آنتیA، آنتیB، آنتیAB و آنتیH می‌باشند. گروه O بمبئی را به Oh نشان می‌دهند. اگر فرد O بمبئی دارای ژن A باشد، به یک صورت و اگر ژن AB داشته باشد به صورتی دیگر نشان داده می شوند.

گروه‌بندی سلولی و سرمی افراد O بمبئی

گروه‌بندی سرمی			گروه‌بندی سلولی
O cell	B cell	A1 cell	Anti B	Anti A
4+	4+	4+	–	–

گلبول‌های افراد O بمبئی با آنتیH  از لکتین اولکس اوراپیوس واکنش نمی‌دهند.

آنتی اچ در افراد بمبئی و پارابمبئی بسیار حائز اهمیت بالینی است و بیمار در صورت نیاز بایستی فقط هم گروه خود را دریافت دارد.

منابع خطا و ارائه راه حل در گروه‌بندی سیستم ABO

پدیده B کاذب یا B اکتسابی

گلبول‌های قرمز گروه خون A1 ممکن است به طور موقت آنتی‌ژن B را کسب کرده و گروه‌ بندی سلولی به صورت AB در آید. این پدیده در سرطان روده بزرگ، عفونت‌های خون، پارگی روده، پریتونیت، پاره شدن آپاندیس گزارش گردیده و گمان می‌رود میکروب‌های روده با ورود به خون و تولید آنزیم دی استیلاز (Deacetylase) قادرند که گروه استیل را از قند اختصاصی A برداشته و آنرا تبدیل به گالاکتوز آمین کنند که شباهت به قند اختصاصی گروه B یا گالاکتوز دارد.

آنتیB پلی کلونال با منبع انسانی می‌تواند به طور ضعیف با واحدهای گالاکتوز آمین واکنش دهد، ولی برخی از آنتی‌بادی‌های منوکلونال به ویژه ES4 واکنش قوی‌تری با B کاذب می‌دهد. چنانچه PH آنتیB اسیدی گردد، واحدهای گالاکتوز آمین به ساختاری تبدیل می‌شوند که با آن واکنش نمی‌دهند و از این‌رو سازندگان آنتیB سعی در کاهش دادن PH به منظور کاهش دادن شناسایی B کاذب کرده‌اند. گفتنی است که در پدیده B کاذب آتوکنترل منفی است و سرم بیمار با گلبول‌های B کاذب واکنش نمی‌دهد. این بیماران در صورت نیاز به تزریق خون بایستی A یا O را دریافت کنند.

روش‌های گوناگونی برای شناسایی B اکتسابی به کار رفته است. در B کاذب اگر بیمار مترشحه باشد تنها مواد A و H در ترشحات یافت می‌شود. اسیدی کردن PH آنتی‌B  با منبع انسانی به حدود 6-4/5 مانع از واکنش آن با B کاذب می‌شود.

مجاور ساختن گلبول‌ها با انیدرید استیک موجب استیله شدن مجدد قند گالاکتوز آمین و تبدیل آن به قند گروه A می‌شود. روش خنثی سازی با 0/1 مولار گالاکتوز آمین از شیوه‌های تشخیص سریع است. توجه داشته باشید که در B کاذب گروه‌ بندی سلولی به صورت AB و گروه‌ بندی سرمی گروه واقعی یعنی A را نشان می‌دهد.

 گروه‌بندی سلولی و سرمی در پدیده B کاذب

گروه‌بندی سرمی		گروه‌بندی سلولی
B cell	A1 cell	Anti B	Anti A
4+	–	2+	4+

نکته مهم:

همیشه سعی کنید که از خون شسته شده و روش لوله‌ای برای گروه‌ بندی ABO استفاده کنید. آنتیB  تجارتی که به منظور کاهش شناسایی B اکتسابی اسیدی شده، وقتی که با خون کامل مخلوط شود موجب فعال شدن آنتی‌بادی‌های سرد و واکنش‌های مثبت کاذب می‌گردد.

گروه سیس AB(Cis-AB)

بندرت فرآورده یک ژن از سیستم ABO روی یکی از هاپلوتیپ‌های کروموزوم 9 ترانسفراز مشترکی است که قندهای اختصاصی A و B را روی گلبول قرمز قرار می‌دهد. در این حالت قدرت آنتی‌ژن AB شبیه به AB کلاسیک نیست و آنتی‌ژن A شبیه به آنتی‌ژن A2 و آنتی‌ژن B هم ضعیف است. چنانچــه یکی از والدین Cis-AB باشد، فرزند با گروه O هم امکان دارد.

در این حالت هاپلوتیپ دیگر کروموزوم 9 ممکن است دارای ژن O باشد. حالت فوق در AB کلاسیک امکان ندارد، چون ژن‌های A و B به طور جداگانه روی هر هاپلوتیپ کروموزوم 9 هستند.

گروه‌های A2 و A2Bبا آنتی A1 سرم

گروه A2 در 1 تا 8% موارد و گروه A2B در 22 تا 35% موارد دارای آنتیA1 در سرم هستند. در این حالت به جدول گروه‌ بندی توجه کنید.

گروه A2 و A2B با آنتیA1  در سرم

گروه‌بندی سرمی		گروه‌بندی سلولی		گروه
B cell	A1 cell	Anti B	Anti A
4+	2+	–	4+	A2
–	2+	4+	4+	A2B

در این حالت گروه A2 در تایپ سلولی به صورت A و در بک تایپ گروه O می‌شود، در حالیکه A2B در تایپ سلولی به صورت AB و در بک تایپ گروه B می‌گردد. چنانچه در تایپ سرمی از سلول A2 استفاده شود، آنتی A1 با آن واکنش نمی‌دهد. لکتین دولی شوس بای فلوروس با گروه A1 و A1B واکنش می‌دهد.

چرا باید روی گلبول‌های شسته شده گروه‌ بندی کرد و روش لوله‌ای از اسلاید تست بسیار با ارزش‌تر است؟

برای پاسخ به پرسش فوق به موارد زیر توجه فرمائید:

1– خنثی شدن معرف‌های گروه‌بندی با مواد ترشحی

در برخی از بیماری‌ها مانند کیست تخمدان و سرطان معده چنانچه بیمار مترشح باشد، انبوهی از آنتی‌ژن‌های محلول گروه خونی در پلاسما ترشح گردیده به طوری که قادر به خنثی‌سازی آنتی A یا آنتی B می‌باشند.

اگر در چنین مواردی از اسلاید تست وخون کامل برای گروه‌بندی استفاده شود، منجر به خنثی شدن آنتیA  یا آنتیB  شده و دیگر قدرتی برای معرف‌ها جهت واکنش با گلبول‌های قرمز نمی‌ماند و گروه‌ بندی سلولی ممکن است مانند گروه O در آید و ایجاد تناقض با تایپ سرمی کند. شستن گلبول‌ها مشکل فوق را حل می‌کند.

گروه‌بندی بیمار مبتلا به سرطان معده با ترشح زیاد مواد گروه خونی قبل و بعد از شستن گلبول‌ها

گروه‌بندی سرمی		گروه‌بندی سلولی
B cell	A1 cell	Anti B	Anti A
3+	–	–	1+ قبل
3+	–	–	3+ بعد

بعد از شستشو گروه واقعی بیمار که A است، بدون تناقض شده است. قبل از شستن واکنش مورد انتظار با آنتیA  مشاهده نشده است، گاهی ممکن است گروه‌ بندی سلولی شبیه گروه O گردد.

2- افزایش پروتئین‌ها در بیماری‌های مزمن التهابی و انبوه پاراپروتئین‌ها درمالتیپل مایلوما و برخی از لنفوم‌ها موجب پدیده رولکس شبیه آگلوتیناسیون می‌گردد.

گاهی رولکس آنقدر قوی است که گروه‌بندی سلولی در روش اسلاید مانند AB در می‌آید و سلول‌های A1 و B و O هم در بک تایپ دارای واکنش شبیه آگلوتیناسیون می‌گردند. به گروه‌ بندی بیماری 70 ساله با دردهای استخوانی و مبتلا به مالتیپل میلوما توجه کنید.

گروه‌بندی یک بیمار مبتلا به مالتیپل میلوما قبل و بعد از شستن گلبول‌های قرمز

گروه‌بندی سرمی			گروه‌بندی سلولی
O cell	B cell	A1 cell	Anti B	Anti A
4+	4+	4+	3+	3+      قبل
4+	4+	4+	–	–        بعد
–	4+	4+	–	–   با روش جابجایی

گلبول‌های قرمز در واکنش رولکس زیر میکروسکوپ شبیه ستون‌های سکه هستند. در روش جابجائی در گروه‌ بندی سرمی بعد از سانتریفوژ، سرم برداشته می‌شود و بجای آن سرم فیزیولوژی در حجم زیادتر اضافه می‌گردد و این کار چند بار صورت می‌گیرد که شاهد پخش شدن گلبول‌ها در پدیده رولکس خواهیم بود، در حالیکه واکنش حقیقی پخش نمی‌شود. واکنش رولکس برخلاف واکنش آنتی‌کرهای سرد تحت اثر درجه حرارت قرار نمی‌گیرد. در حالت فوق گروه خون واقعی بیمار O است که تقریباً بدون تناقض به آن دست یافته‌ایم.

3- آنتی‌کرهای سرد

آنتی‌کرهای سرد ممکن است به صورت آلو و آتو آنتی‌بادی در خون موجود باشند. آنتی‌بادی علیه آنتی‌ژن‌های سیستم لوئیس، Ii و P وABO و MN (خانواده LIPMAN) در حرارت اتاق و پائین‌تر واکنش می‌دهند. آتو آنتی‌بادی سرد علیه آنتی‌ژن I در عفونت میکوپلاسمایی و لنفوم سلول‌های B حتی با عیار بسیار بالا گزارش شده است. آتو آنتی‌بادی علیه آنتی‌ژن P در هموگلوبین‌اوری حمله‌ای سرمائی (آنتی‌بادی دونات لانداشتاینر) گزارش گردیده است.

در مواردی که آتو آنتی‌بادی سرد قوی باشد، گلبول‌های قرمز خود بخود آگلوتینه می‌شوند و موجب مشکلات گروه‌ بندی سلولی و سرمی می‌گردند. برای مثال به گروه‌ بندی بیماری که دارای آنتی‌ کر سرد است، توجه فرمائید.

گروه‌بندی یک بیمار 70 ساله با لنفوم سلول‌های B و آگلوتینین سرد قوی

گروه‌بندی سرمی				گروه‌بندی سلولی		روش‌های کار
Auto	O cell	B cell	A1 cell	Anti B	Anti A
4+	4+	4+	4+	4+	4+	روش اسلاید بدون شستشو
4+	4+	4+	4+	–	4+	روش لوله‌ای بعد از چند بار شستشوی گلبول‌های قرمز با سالین 37 درجه
1+	1+	4+	1+	–	4+	روش لوله‌ای بعد از چند بار شستشوی گلبول‌های قرمز با سالین 37 درجه و جذب آتو آنتی‌کرهای سرد از سرم

هنگامی که گلبول‌های قرمز خودبخود آگلوتینه می‌شوند، چگونه می‌توان گروه‌ بندی را انجام داد؟

هنگامی که سرم آنتی‌بادی سرد دارد و با تمام گلبول‌های بک تایپ واکنش می‌دهد چه باید کرد؟ برای گروه‌ بندی راه‌های زیر پیشنهاد می‌شود:

• شستن گلبول‌های قرمز با سالین 37 درجه تا هنگامی که گلبول‌ها پخش و قابل گروه‌ بندی شوند.

• جذب آتو آنتی‌کرهای سرد با گذاشتن خون در 4 درجه و سپس جدا کردن سرم.

• گروه‌ بندی پیش گرمایی در بک تایپ

• پخش کردن توده‌های بهم چسبیده گلبول‌های قرمز با مواد سولفیدریله

مواد تیول با شکستن پیوند دی سولفیدی مولکول‌های IgM موجب پخش شدن گلبول‌های بهم چسبیده در بیماری آگلوتینین سرد می‌شوند. آتو آنتی‌کرهای سرد از کلاس IgM بوده و در مجاورت با 2- مرکاپاتو اتانول (2-ME) یا دی تیوتریتول (DTT) غیر فعال می‌گردند.

برای این کار حجم‌های مساوی از سوسپانسیون 50% گلبول‌های قرمز با محلول 0/01 مولار DTT در بافر سالین فسفات و یا 0/1 مولار 2-ME به ترتیب به مدت 15 و 10 دقیقه در 37 درجه انکوبه می‌شوند. گلبول‌های قرمز را سه بار شسته و از آن برای گروه‌ بندی استفاده می‌شود.

در روش گروه‌ بندی سرمی با روش پیش گرمایی در لوله‌های جداگانه گلبول‌های قرمز معرف و سرم بیمار بمدت 10 تا 15 دقیقه در 37 درجه انکوبه شده، سپس در همان 37 درجه مخلوط گردیده و فوراً سانتریفوژ و قرائت می‌گردند. آنتی‌بادی‌های ABO در این حرارت واکنش داده ولی بسیاری از آنتی‌کرهای سرد واکنش نمی‌دهند.

گروه‌ بندی بیمار در پرسش فوق احتمال  Aرا مطرح می‌کند، ولی هنوز بک تایپ گویای آن است که آنتی‌کرهای سرد به طور کامل برداشت نشده‌اند.

4- ژله وارتون (Wharton’s Jelly)

تهیه نمونه خون از بند ناف بریده نوزادان ممکن است با ژله وارتون که یک بافت ابتدایی پیوندی طناب نافی است آلوده گردد. ژله وارتون سرشار از اسید هیالورونیک بوده و موجب بهم چسبیدن گلبول‌های قرمز به طور غیر اختصاصی گشته و گروه نوزاد را AB می‌کند.

نکته مهم: هرگاه گروه خون نوزادی از خون بند ناف AB شد، آلودگی به ژله وارتون را در نظر داشته باشید و چند قطره از نمونه خون را به طور مستقیم روی اسلاید ریخته و بهم چسبیدن گلبول‌ها مشاهده کنید.

با توجه به اینکه تنها گروه‌بندی سلولی نوزاد قابل اطمینان است، از این رو در هنگام گروه‌ بندی بایستی دقت کرد که گلبول‌ها از قبل بهم نچسبیده باشند. برای باز کردن توده‌های بهم چسبیده گلبول‌های قرمز نوزاد می‌توان چندین بار آنها را با سرم فیزیولوژی شست و چنانچه آلودگی به ژله وارتون شدید باشد، گلبول‌های قرمز را با آنزیم هیالورونیداز مجاور ساخت.

گروه‌بندی نوزاد با خون آلوده به ژله وارتون (گروه مادر O است)

گروه‌بندی سرمی		گروه‌بندی سلولی
B cell	A1 cell	Anti B	Anti A
انجام نشده است		4+	4+      قبل از شستن
انجام نشده است		4+	–        بعد از شستن

گفتنی است که در مثال فوق گروه مادر O بوده است و گلبول نوزاد به علت آلودگی با ژله وارتون AB گزارش شده است و این دور از انتظار است، در حالیکه گروه واقعی نوزاد B است.

5- واکنش‌های غیر اختصاصی به علت داروها، رنگ‌ها و مواد افزودنی

معرف‌های گروه‌ بندی برای گروه‌ بندی سلولی و سرمی ممکن است دارای نگه دارنده، آنتی‌بیوتیک و رنگ باشند. برای مثال آکری فلاوین رنگ زرد به آنتی B می‌دهد و کاپریلات سدیم (Sodium caprylate) پایدار کننده آلبومین است. سرم بیمار ممکن است دارای آنتی‌بادی علیه رنگ‌ها، داروها و مواد نگهدارنده باشد که در این حالت کمپلکس آنتی‌ژن-آنتی‌بادی موجب تجمع غیر اختصاصی گلبول‌های قرمز در هنگام استفاده از خون شسته نشده جهت گروه‌ بندی می‌گردد.

تناقض در گروه‌بندی سلولی و سرمی به علت فقدان یا کاهش عیار آنتی‌بادی‌های مورد انتظار

نکته 1- در نوزادان از 4 الی 6 ماهگی، گروه بندی سلولی مورد اطمینان است. در این دوران آنتی‌کرهای مورد انتظار سیستم ABO شکل نگرفته یا دارای عیار بسیار پائین است.

چنانچه آنتیA  و آنتیB  در بدو تولد یافت گردید، به احتمال زیاد مربوط به مادر و به علت عبور از جفت است. مانند آنتیAB در مادر با گروه O که بخش عمده آن از IgG است.

گروه‌بندی سه نوزاد

گروه خون	گروه‌بندی سرم			گروه‌بندی سلولی
	O cell	B cell	A1 cell	Anti B	Anti A
A	–	–	–	–	4+    نوزاد اول
O	–	1+	1+	–	–      نوزاد دوم
O	–	–	–	–	–      نوزاد سوم

البته بهتر است که گروه‌ بندی سرمی برای نوزاد انجام نگردد، با این حال نوزاد اول دارای گروه A و نوزاد دوم دارای گروه O و احتمالاً مادر هم دارای گروه O است و آنتی AB در سرم نوزاد مربوط به مادر و عبور از جفت است.

گروه خون در نوزاد سوم O و سرم نوزاد فاقد آنتی‌کرهای گروه خونی است. آنتی‌کرهای سیستم ABO در 5 تا 10 سالگی به بالاترین عیار خود می‌رسند.

نکته 2- عیار آنتی‌کرهای گروه خونی در سنین پیری رو به کاهش رفته و ممکن است واکنش قابل انتظار در گروه‌ بندی سرمی ندهد. در این حالت می‌توان لوله‌های آزمایش گروه‌ بندی سرمی را برای واکنش بهتر در 4 درجه قرار داد، البته برای جلوگیری از اشتباه بایستی لوله آتو کنترل را نیز در 4 درجه قرار داد تا واکنش‌های بک تایپ با آگلوتینین‌های سرد اشتباه نشود.

به گروه‌ بندی زیر توجه فرمائید.

گروه‌بندی پیرمرد 80 ساله در حرارت اتاق و حرارت یخچال

گروه‌بندی سرمی				گروه‌بندی سلولی
آتوکنترل	O cell	B  cell	A1  cell	Anti B	Anti A
–	–	1+	1+	–	–	حرارت اتاق
–	–	3+	2+	–	–	بک تایپ در حرارت یخچال

همان طور که مشاهده می‌گردد واکنش در حرارت 4 درجه قوی‌تر شده است و چون آتو کنترل منفی است، آنتی‌کرهای سرد دخالتی نداشته اند. گروه خون بیمار O می‌باشد.

نکته 3- مصرف داروهای سرکوب‌گر ایمنی و شیمی درمانی ممکن است همراه با کاهش عیارآنتی‌كر باشد.

نکته 4- آنتی‌کرهای گروه خونی در سندرم نقص ایمنی ویسکوت الدریش و بیماری بروتون (فقدان ارثی گاماگلوبولین) شکل نگرفته و موجب تناقض در گروه‌بندی می‌گردند به مثال زیر توجه فرمائید:

برای بیماری 7 ساله با اگزمای پوستی و شمارش پلاکت 70,000 که دارای مرفولوژی پلاکت‌های بسیار ریز است، گروه خونی بشرح زیر انجام شده است.

گروه خون بیماری با سندرم ویسکوت الدریش

گروه‌بندی سرمی		گروه‌بندی سلولی
B cell	A1 cell	Anti B	Anti A
–	–	–	4+

در سندرم ویسکوت آلدریش آنتی‌بادی علیه آنتی‌ژن‌های پلی ساکاریدی ساخته نمی‌شود. گروه خون بیمار A است. این سندرم نقص ایمنی با پلاکت‌های بسیار ریز و اگزمای پوستی همراه است.

واکنش‌های میکسد فیلد (Mixed Field) MF در هنگام گروه‌بندی

واکنش MF (زمینه مخلوط) به مفهوم این است که برخی از گلبول‌های قرمز در واکنش آنتی‌ژن-آنتی‌بادی آگلوتینه شده و برخی به صورت آزادند.

آگلوتیناسیون MF بعد از سانتريفوژ لوله آزمایش به صورت واکنش‌های ریز در زمینه کدر با تکان ملایم لوله مشاهده می‌گردد.

واکنش میکسد فیلد

 امتحان میکروسکوپی واکنش نیز در تشخیص آن کمک کننده است. از مهمترین موارد واکنش میکسد فیلد عبارتند از:

• تزریق خون O به عنوان دهنده همگانی به بیماران A یا B یا AB

• گروه‌ بندی A3 با استفاده از آنتی A با منبع انسانی

• ضعیف شدن آنتی‌ژن‌های گروه خونی در لوسمی‌ها و مشاهده واکنش‌های میکسد فیلد یا حتی واکنش منفی

• کیمریسم بعد از پیوند (transplantation chimera)

• کیمریسم ژنتیکی (genetic chimera)

• گروه‌ بندی نوزادی که تزریق خون داخل رحمی از گروه O داشته است.

گزارش گردیده که آنتی‌ژن‌های گروه خونی در لوسمی حاد ضعیف و در مرحله بهبودی قدرت دوباره خود را باز می‌یابند. به گروه‌ بندی زیر توجه کنید.

گروه‌بندی شخصی در یکسال پیش از ابتلا به لوسمی حاد میلوبلاستیک

گروه‌بندی سرمی		گروه‌بندی سلولی
B cell	A1 cell	Anti B	Anti A
4+	–	–	4+            پیش از ابتلا
2+	–	–	MF2+        پس از ابتلا

گروه خون بیمار A است و چنانچه سیستم ثبت اطلاعات موجود باشد، می‌توان علت تناقض را یافت. کاهش عیار آنتی‌بادی ممکن است به علت شیمی درمانی باشد.

پیوند سلول مادر خونساز و پیوند بافت‌های توپر مانند کلیه و کبد دارای مسائل گروه‌بندی مربوط بخود هستند. سیستم گروه خونی ABO روی سلول‌های مادر خون‌ساز وجود ندارد و از اینرو پیوند سلول مادر ناسازگار مانند پیوند A به B موجب رد حاد پیوند نمی‌گردد. سلول‌های مادر خون‌ساز را می‌توان با بسیج کردن سلول‌های مادر از مغز استخوان به خون محیطی، یا از مغز استخوان و یا از خون بند ناف جدا کرد.

با ساخته شدن گلبول‌های قرمز اهدا کننده مخلوطی از گلبول‌های بیمار و اهدا کننده وجود دارد که با معرف گروه‌بندی واکنش MF می‌دهد. واکنش MF بعد از گذشت چند ماه از بین رفته و گلبول‌های قرمز به صورت یکدست از نوع اهدا کننده می‌گردند.

سیستم ایمنی بیمار بر اثر ضعف سرکوب‌گرهای ایمنی ممکن است تا مدتی الگوی آنتی‌بادی‌های اهدا کننده نداشته باشد.

در پیوند بافت توپر هم گروهی ABO لازم است. در ناسازگاری ماژور برای مثال پیوند کلیه A به بیمار B موجب رد فوق حاد کلیه می‌گردد. واکنش آنتی‌ژن-آنتی‌بادی موجب نکروز شدن عروق و سلول‌های کلیه اهدا کننده در بدن بیمار می‌گردد. آنتی‌ژن‌های ABO روی تمام بافت‌ها وجود دارند و گاهی از آن به عنوان آنتی‌ژن خونی-بافتی یاد می‌شود.

در ناسازگاری ماینور مثلاً پیوند کلیه یا کبد O به A هر چند پیوند رد نمی‌شود، ولی تعدادی از لنفوسیت‌های دهنده در بافت پیوندی کلیه یا کبد وارد بدن بیمار شده و آنتی‌بادی‌های اهدا کننده را بوجود می‌آورند که به آنها لنفوسیت‌های مهاجر گویند.

برای مثال لنفوسیت‌ها در پیوند کلیه O به A شروع به ترشح آنتی B و آنتی A می‌کند و از اینرو ممکن است برای موقت (چند هفته) حتی آزمایش کومبز بیمار مثبت گردد. در این حالت اگر بیمار احتیاج به خون داشت، بایستی خون تزریقی با آنتی‌بادی‌های اهدا کننده و بیمار سازگار باشد.

واکنش‌های غیر منتظره در تایپ سرمی

واکنش‌های اضافی یا نبود واکنش قابل انتظار در گروه‌بندی سرمی موجب تناقض در گروه‌بندی می‌گردد. به مثال‌های زیر توجه فرمائید. گروه‌بندی ABO به روش لوله‌ای با گلبول‌های شسته انجام شده است.

برخی از تناقضات گروه‌بندی (تایپ گلبولی با روش لوله‌ای انجام شده است)

گروه‌بندی سرمی				گروه‌بندی سلولی		گروه خون
Auto	O cell	B cell	A1 cell	Anti B	Anti A
–	4+	4+	4+	–	–	گروه بمبئی یا پارابمبئی
–	2+	4+	–	–	4+	گروه خون A1 با آنتیH یا آنتیIH
4+	4+	4+	4+	–	4+	گروه A با آتو آنتی‌بادی سرد یا رولکس
–	4+	4+	4+	–	4+	گروه A با آلو آنتی‌بادی
–	–	2+	4+	4+	–	گروه B که تزریق کیسه‌های پلاکت با گروه O داشته است
–	–	–	–	4+	–	گروه B در نوزاد، هیپوگاما گلوبولینمی، ویسکوت الدریش، افراد پیر، مصرف سرکوب‌گرهای ایمنی
–	–	4+	–	2+	4+	گروه A با  Bکاذب
–	–	–	2+	3+	4+	گروه A2B با آنتی‌A1

چند نکته:

1- نگه‌داری سالین در ظروف شیشه‌ای یا فلزی موجب نشت سیلیکا و یون‌های فلزی شده که به طور غیر اختصاصی موجب تجمع گلبول‌های قرمز می‌شود. از اینرو سالین را بایستی در ظروف پلاستیکی نگهداری کرد.

2- گلبول‌های قرمزی که شدیداً آغشته به ایمونوگلوبولین و دارای آزمون کومبز مستقیم باشند، در محیط غنی از پروتئین به طور غیر اختصاصی دور هم جمع می‌شوند. این حالت ممکن است موجب خطا در گروه‌بندی به ویژه در گروه‌بندی ارهاش و بندرت ABO گردد.

3- گفته شده است که حدود 80% از آنتی‌ژن‌های ABO روی باند 3 یا کانال آنیون HCO-3) و Cl-) قرار دارند.

4- میزان فاکتور فون ویلبراند تحت اثر ژن‌های سیستم ABO است و مقدار فاکتور فون ویلبراند به صورت AB>B>A>O است. گروه O دارای کمترین و افراد AB حتی تا 2 برابر گروه O دارای فاکتور فون ویلبراند هستند.

5- ناپدید شدن آنتی‌ژن‌های ABO از بافت‌های سرطانی دارای پیش‌ آگهی نامطلوب و احتمال آغاز تهاجم بیشتر سرطان به بافت‌های اطراف است.