هيستوپلاسموزيز
لرنيک عيساخانيان و الهام بهزادي – گروه ميکروب‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرقدس
پيام بهزادي – عضو هيأت علمی گروه ميکروب‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرقدس
مقدمه
هيستوپلاسموزيز، يک عفونت قارچی درون سلولی مربوط به سيستم رتيکولواندوتليال بوده که دارای گسترش جهانی است. اين عفونت از طريق استنشاق کنيديوم‌های قارچ دوشکلی Histoplasma capsulatum ايجاد می‌گردد. قارچ مزبور از خاک‌های آلوده به فضولات مرغ، سار و خفاش به آسانی جدا می‌شود.
دو واريته از قارچ Histoplasma capsulatum شناسايي شده‌اند؛ يکی از آنها مربوط به واريته‌ی capsulatum بوده که معمول‌ترين عامل بيماری هيستوپلاسموزيز است و ديگری واريته‌ی duboisii است که نوع آفريقايي قارچ مزبور می‌باشد. دو واريته‌ی مزبور، دارای حالت رشته‌ای (ساپروفيتی) يکسانی بوده، ولی شکل مهاجم آنها که به‌صورت مخمری است از يکديگر تفاوت دارد.
تظاهرات بالينی
حدود 95% از عفونت‌های هيستوپلاسموزيز خفيف، تحت‌حاد و يا خوش‌خيم بوده، ولی 5% مابقی، به‌صورت بيماري‌های ريوی پيشرونده‌ی مزمن، بيماری پوستی يا سيستمی مزمن و يا بيماری سيستمی حاد کشنده بروز می‌کند. کليه‌ی مراحل اين بيماری شبيه به سل می‌باشد.
تشخيص آزمايشگاهی
نمونه‌های بالينی: تراشه‌های پوست، خلط و مايعات حاصل از شستشوی برونش‌ها، مايع مغزی- نخاعی، مايع جنب و خون، مغز استخوان، ادرار و بيوپسی بافتی از اندام‌های احشايي گوناگون.
مشاهده‌ی مستقيم: بررسی ميکروسکوپی تراشه‌های پوستی با پتاس 10%، جوهر پارکر يا کالکوفلئور سفيد، مشاهده‌ی ميکروسکوپی رسوبات حاصل از سانتريفيوژ ترشحات و مايعات بدن با پتاس 10%، جوهر پارکر يا کالکوفلئور سفيد. رنگ‌آميزی برش‌های بافتی با پريوديک اسيد شيف، گروکوت متنامين سيلور يا گرم.
در اين مورد، هيستوپاتولوژی می‌تواند بسيار سودمند باشد.
تفسير: مشاهده‌ی اشکال مخمری شکل در نمونه‌ی بالينی از اهميت زيادی برخوردار است.
کشت: می‌توان نمونه‌های بالينی را در محيط‌های آزمايشگاهی مانند Sabouraud Dextrose Agar و Brain Heart infusion Agar با 5% خون گوسفند کشت داد.
تفسير
کشت مثبت از هر يک از نمونه‌های بالينی بايد جدی تلقی شود. بايستی توجه داشت که محيط‌های کشت محتوی کلنی قارچ Histoplasma capsulatum در آزمايشگاه‌ها بسيار خطرناک بوده و می‌بايستی در شرايط کنترل‌شده، قارچ مزبور را مورد مطالعه قرار داد.
سرم‌شناسی: آزمون‌های ايميونوديفيوژن و يا تثبيت کمپلمان برای شناسايي آنتی‌بادي‌ها در تشخيص هيستوپلاسموزيز بسيار سودمند هستند.
شناسايي: گاهی قارچ Histoplasma شباهت زيادی با گونه‌های Sepedonium و Chrysosporium داشته که برای جلوگيری از اين تداخل، کلنی قارچی را در دمای 37 درجه‌ی سانتی‌گراد قرار داده و در صورت مشاهده‌ی حالت مخمری می‌توان آن را شناسايي کرد.
منبع
http://www.mycology.adelaide.edu.au/Mycoses/Dimorphic_systemic/Histoplasmosis/
