آزمایش آنتی مولرین هورمون + تفسیر
به احتمال زیاد اگر به پزشکتان بگویید که قصد دارید برای بارداری اقدام کنید مجموعه ای از آزمایش های پیش از بارداری برایتان تجویز می شود یکی از فاکتورهایی در آزمایش شما وجود دارد بررسی هورمون آنتی مولرین( Amh ) می باشد. این آزمایش سطح هورمون آنتی مولرین را اندازه گیری می کند که با تعداد تخمک افراد مطابقت دارد. البته این آزمایش ممکن است برای بررسی توده های تخمدانی نیاز تجویز شود. تست آنتی مولرین در حالی که به تعداد تخمک ها مرتبط می باشد میزان باروری را پیش بینی نمی کند و تنها تعداد تخمک ها را مشخص می کند. ناگفته نماند که این آزمایش در مردان نیز انجام می شود و هر دو جنسیت این فاکتور را در بدنشان دارند اما بیشتر برای بررسی سلامت باروری بانوان مورد استفاده قرار می گیرد.
هورمون آنتی مولرین (AMH) چیست؟
آنتی مولرین نقش کلیدی در رشد اندام های جنسی کودک در دوران جنینی دارد. سطح این هورمون در نوزادان پسر بالا می باشد به دلیل اینکه این هورمون مانع از رشد اندام های جنسی زنانه می شود. در نوزادان دختر این هورمون کم می باشد.
هر چه کودک دختر بزرگتر می شود این هورمون سلول های داخل فولیکول تخمدان ها amh تولید می کنند. فولیکول ها در واقع کیسه های ریز پر از مایع در تخمدان ها هستند که تخمک ها را در خود جای داده و آزاد می کنند. سطوح آنتی مولرین با تعداد تخمک ها و ذخیره تخمدانی رابطه مستقیم دارد به این معنا که سطح بالای این هورمون به معنای تخمک بیشتر و ذخیره تخمدان بیشتر و سطح پایین آن به معنای تخمک کمتر و ذخیره تخمدان کمتر می باشد.
همانگونه که پیشتر اشاره شد این آزمایش ممکن است برای بررسی تومورهای تخمدانی نیز مورد بررسی قرار بگیرد و میزان سطوح آن بیانگر درمان و یا پیشرفت تومور باشد. ناگفته نماند که سطح این هورمون می تواند میزان پاسخ به داروهای باروری تزریقی در آی وی اف هم مشخص کند. این داروها معمولا برای تحریک تخمدان ها برای بالغ شدن چندین تخمک پیش از لقاح می باشند.
آزمایش آنتی مولرین هورمون در چه مواردی کاربرد ندارد؟
این آزمایش با تعداد تخمک ها و میزان ذخیره تخمدان ها همراه می باشد. اما نباید این هورمون در موارد زیر معیار بررسی قرار بگیرد:
- پیش بینی بارداری و میزان باروری
- پیش بینی یائسگی
در نظر داشته باشید که حتی اگر سطح هورمون آنتی مولرین در محدوده نرمال باشد باز هم عوامل بسیاری در سطح باروری شما می تواند تاثیر گذار باشد از جمله:
- سن
- شرایط پزشکی
- سیگار کشیدن
- تعداد و تحرک اسپرم ها
- عدم تخمک گذاری منظم
- انسداد لوله های فالوپ
- بیماری های لگن
- آندومتریوز
- ناهنجاری های رحمی مانند فیبروم رحم
سطح نرمال AMH چقدر می باشد؟
سطح این هورمون وابسته به سن می باشد. در زنان میزان این هورمون در نوجوانی شروع به افزایش می کند و در حدود25 سالگی به اوج می رسد . پس از این سن میزان این هورمون به طور طبیعی کاهش می یابد. با بررسی سطوح Amh برحسب نانوگرم بر میلی لیتر نتایج زیر را می توان ارائه داد.
میانگین: بین 1.0 نانوگرم در میلی لیتر تا 3.0 نانوگرم در میلی لیتر.
کم: کمتر از 1.0 نانوگرم در میلی لیتر.
بسیار کم: 0.4 نانوگرم در میلی لیتر.
توجه داشته باشید که به دلیل اینکه آزمایشگاه ها از تجهیزات متفاوتی استفاده می کنند نتایج می تواند از ازمایشگاهی به آزمایشگاه دیگر متفاوت باشد. آزمایشگاه پارسه مجهزترین آزمایشگاه غرب تهران به طور شبانه روزی با دقیق ترین نتایج آزمایشگاهی این تست را انجام می دهد.
آزمایش آنتی مولرین و ارتباط آن با سن
همانگونه که خاطر نشان شد سطح طبیعی این هورمون با افزایش سن کاهش پیدا می کند و ذخیره تخمدان در سنین 30 به بالا با کاهش مواجه است.
در فهرست زیر تخمینی از سطح نرمال هورمون آنتی مولرین در هر سن ارائه شده است :
25 سالگی: 3.0 نانوگرم در میلی لیتر.
30 سالگی: 2.5 نانوگرم در میلی لیتر.
35 سالگی: 1.5 نانوگرم در میلی لیتر.
40 سالگی: 1 نانوگرم در میلی لیتر.
45 سالگی: 0.5 نانوگرم در میلی لیتر.
سطح Amh در افرادی که به تخمدان پلی کسیتیک مبتلا هستند بالا می باشد.
سطح پایین این هورمون در خانم هایی که اضافه وزن بیش از حد دارند و دچار چاقی مفرط می باشند مشهود است. این کاهش در برخی خانم های چاق حتی تا 60درصد هم می رسد. در موارد نادر بانوانی که دوره شیمی درمانی را طی می کنند ممکن است با کاهش شدید و ناگهانی این هورمون در ازمایشات خود مواجه شوند که از عوارض داروهای شیمی درمانی می باشد.
زمان انجام آزمایش هورمون آنتی مولرین
برخلاف دیگر آزمایشات هورمونی لازم نیست این آزمایش در روزهای پریودی انجام شود. این آزمایش را در هر نقطه از چرخه قاعدگی انجام می شود و برخلاف هورمون های تولید مثل میزان هورمون آنتی مولرین در طول ماه نوسان زیادی ندارد. این آزمایش برخلاف تست پرولاکتین نیاز به آمادگی خاصی ندارد.
کلام آخر
در مورد آنچه نتایج تست هورمون آنتی مولرین نشان می دهد بحث های زیادی وجود دارد. این هورمون نمی تواند باروری را پیش بینی کند. در صورتی که قصد بارداری دارید لازم است آزمایش ها و برررسی های بیشتری صورت بگیرد. فراموش نکنید حفظ روحیه و رعایت سبک زندگی سالم همواره نقش موثری در میزان باروری داشته و دارد.
