شمارش لنفوسیتهای TCD4

 

لنفوسیت 

لنفوسیتها گروهی از گلبولهای سفید خون می باشند که نقش مهمی را در اجرای پاسخ های ایمنی اختصاصی بدن بر ضد عوامل بیگانه به عهده دارند. این سلولها به دو گروه تقسیم می شوند که شامل لنفوسیتهای ‌B و لنفوسیتهای T می باشد. لنفوسیت های T نیز بر اساس مارکر سطحی شان به دو گروه عمده لنفوسیت های T با مارکر CD4 و لنفوسیت های T با مارکر CD8 تقسیم می شوند. لنفوسیت ها با مارکر CD4 را عموما” با عنوان سلولهای T کمک کننده یا T-helper و سلولهای T با مارکر CD8 را با عنوان لنفوسیتهای T کشنده می شناسند که این دو گروه نقش مهمی را در دفاع بدن علیه بسیاری از عوامل عفونی مانند باکتریها، قارچها و حتی عوامل غیر عفونی را دارند. سلولهای T-helper عمدتا” با فعال کردن لنفوسیت های B و یا ماکروفاژها سبب از بین بردن عوامل عفونی شده و سلولهای CD8 مستقیما” سلولهای سرطانی یا سلولهای آلوده به عوامل عفونی و داخل سلولی را از بین می برد و باعث مرگ این سلولها می شود.

سلولهای TCD4 مهمترین گروه سلولی تحت تاثیر توسط ویروس ایدز می باشد. این ویروس با اتصال به مارکرهای سطح سلول وارد این گروه از لنفوسیت ها شده و در این سلولها شروع به همانند سازی می نماید و در نتیجه باعث از بین رفتن این سلولها و کاهش تعداد آنها می شوند. هدف اصلی در درمان بیماران ،HIVکند کردن روند کاهش سلولهای CD4 و ثابت نگه داشتن آنها در یک وضعیت به منظور جلوگیری از ابتلا فرد به بیماری ها و عفونت های مختلف می باشد. بنابراین لازم است که همزمان با درمان در این افراد تعداد سلولهای TCD4 اندازه گیری شود.

از آنجا که لنفوسیتهای TCD4 اولین گروه سلولهایی هستند که تحت تأثیر ویروس قرار گرفته و تعدا آنها سریعا” کاهش می یابد، اندازه گیری آنها اندیکاتور مهمی برای ارزیابی میزان تأثیر درمانها و پیشرفت بیماری به سوی فاز نهایی ایدز می باشد، ولی اندازه گیری این سلولها معمولا” همراه با اندازه گیری پارامترهای دیگری چون سلولهایTCD8 و اندازه گیری تعداد کل لنفوسیتها و همچنین همراه با بررسی میزان بار ویروس در خون Viral load ارزشمند می باشد.

 

 اندازه گیری این سلولها به سه صورت انجام می پذیرد:
-1 شمارش مطلق منحصرا سلولهای TCD4
 -2شمارش سلولهای TCD4 و سلولهای TCD8 و بیان نسبت TCD4/TCD8.
 -3شمارش تعداد TCD4 در کل لنفوسیتهای خون و بیان میزان این سلولها به صورت درصد.
نمونه مورد نیاز و روش اندازه گیری
نمونه مورد نیاز برای این تست، خون تام می باشد که روی ضد انعقاد EDTA گرفته شده است. اساس اندازه گیری این سلولها نیز بر پایه روش فلوسیتومتری استوار می باشد. در این روش ابتدا خون با مقادیر مشخصی از آنتی بادی کونژوگه با مواد فلورسانس مانند فیکواریترین که ضد مارکر مورد اندازه گیری می باشد انکوبه شده و سپس سوسپانسون سلولی در دستگاه فلوسیتومتر آنالیز شده و مقادیر داده می شوند. در این روش اگر تنها از آنتی بادی بر ضد مارکر CD4 استفاده گردد، تعداد TCD4 به صورت مطلق و اگر از آنتی بادی بر ضد مارکر CD4 و CD8 استفاده شود به صورت نسبت CD4/CD8 و اگر از آنتی بادی علیه مارکر CD4 و CD45 که مارکر کل گلبولهای سفید می باشد استفاده گردد، تعداد TCD4 به صورت درصد نسبت به جمعیت کل لنفوسیت های خون بیان می گردد. معمولا” مقادیر زیر 200 در هر میکرولیتر خون در شمارش مطلق به عنوان محدوده بحران بیماری که منجر به بروز علائم ایدز می گردد، محسوب می شود. تعداد این سلولها همچنین در بیماران سرطانی که تحت شیمی درمانی هستند و همچنین در بیماریهای عفونی حاد مانند آنفولانزا، پنومونی و هرپس سیمپلکس کاهش می یابد. همچنین تعداد این سلولها در اوایل صبح کمترین مقدار و در شب بیشترین مقدار را دارند.